Sputnik-Արմենիա. Պարոն նախարար, Նախագահի վերջին հայտարարությունը ՀԱՊԿ գագաթաժողովում բավականին սուր էր՝ կապված այն բացերի հետ, որոնք կան կազմակերպությունում: Եվ Հայաստանն արդեն դարձել է այդ կազմակերպությունում նախագահող երկիր: Ի՞նչ է անում Հայաստանը, որպեսզի այդ բացերը լրացվեն:

Էդվարդ Նալբանդյան. Հայաստանը միշտ էլ նախաձեռնողական և ակտիվ է եղել ՀԱՊԿ-ում։ Մենք միշտ փորձել ենք անել հնարավորը, բերել մեր նպաստը այս կառույցի՝ ՀԱՊԿ-ի առավել արդյունավետ դարձնելու գործին:

Իհարկե, ստանձնելով նախագահությունը, մենք առավել պատասխանատվություն ենք զգում՝ լրացուցիչ ջանքեր գործադրելու, կատարելագործելու կառույցը, ապահովելու կազմակերպության բնականոն աշխատանքը, անդամ երկրների՝ կառույցին անդամակցությունից բխող պարտավորությունների լիակատար իրականացումը, և, իհարկե, նպաստելու արտաքին քաղաքականության ոլորտում համադրման առավել կատարելագործված մեխանիզմների ստեղծմանը:

Բայց, բնականաբար, սա միայն մեկ նախագահության խնդիր չէ: Եվ կասեի, որ սա շարունակական գործընթաց է, որը պահանջում է շարունակական ջանքեր և հետևողականություն բոլոր անդամների կողմից: Մեր կողմից, ինչպես և նախկինում, ինչպես մեր նախագահության ընթացքում և դրանից հետո, լինելու ենք ակտիվ և նախաձեռնող:

Առավոտ. Պարոն նախարար, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը վերջերս հանդես եկավ Ղարաբաղի և Հայաստանի նկատմամբ իր ռազմատենչ հայտարարություններով: Հայաստանին կրկին մեղադրեց «օկուպացիայի» մեջ, տարածքների վերադարձի պահանջ ներկայացրեց: Նման հայտարարություններն, ըստ Ձեզ, բացասական ազդեցություն ունենո՞ւմ են բանակցային գործընթացի վրա:

Էդվարդ Նալբանդյան. Գիտեք, Ադրբեջանի ղեկավարությունը բազմիցս այդ կարգի հայտարարություններ է անում. մի կողմից ոնց-որ նոր բան չկա, մյուս կողմից` ինչի մասին են իրենք խոսում. փաստորեն, ընդունում են, որ Ադրբեջանը ղարաբաղյան հիմնախնդրի վերաբերյալ իր կեցվածքով չի վայելում եռանախագահող երկրների, համապատասխանաբար՝ միջազգային հանրության աջակցությունը:

Եվ այս անգամ շատ ավելի հեռուն են գնացել՝ հայտնելով իրենց կարծիքը, թե եռանախագահները ինչու այս հարցում Բաքվին չեն աջակցում: Իհարկե, Ադրբեջանի ղեկավարությունը չի կարող ասել, որ չեն աջակցում հենց իրենց ապակառուցողական քաղաքականության պատճառով։ Դժվար է պատկերացնել ինչ են ասում, բայց պնդում են, որ եռանախագահող երկրները իսլամաֆոբ են, ու այդ պատճառով Ադրբեջանին չեն աջակցում: Սխալ է չգիտակցել, որ կրոնական այս գործոնի շահարկումը, հատկապես՝ ներկա պայմաններում, շատ վտանգավոր է: Իհարկե, առաջին անգամ չէ, որ Բաքուն փորձում է դա անել։

Իրենք պնդում են, որ Ադրբեջանը բազմամշակութային, ամենահանդուրժողական երկիրն է, որը կարող է օրինակ ծառայել ամբողջ աշխարհին։ Ավելին, պնդում են, որ Ադրբեջանը միակն է: Դե իհարկե՝ «Քիզ նման, քիզ նման, ո՞վ կա Ադրբեջանի նման աննման»:

Բայց իհարկե, իրենք միայնակ են: Որովհետև իրենց տոլերանտությունը միայն իրենք կարող են ընկալել որպես հանդուրժողականություն։ Մեծ շոուներ, համաժողովներ կազմակերպելով Բաքվում՝ փորձում են Ադրբեջանը ներկայացնել արհեստական գույներով։

Ասում են, որ մարդու իրավունքների իմաստով Ադրբեջանում ամեն ինչ իդեալական է, իսկ որ ողջ աշխարհը քննադատում է Ադրբեջանին, դա Հայաստանի ձեռքի գործն է:

Ըստ իրենց՝ Հայաստանն է մեղավոր, որ մարդու իրավունքների իրավիճակը քննադատվում է աշխարհի կողմից, Հայաստանն է մեղավոր, որ Եվրոպական խորհրդարանը, ԵԽԽՎ-ն հատուկ բանաձևեր են ընդունում Ադրբեջանում մարդու իրավունքների իրավիճակի վերաբերյալ: Հայաստանն է մեղավոր, որ Ադրբեջանից նավթը ավելի քիչ է արտահանվում, Հայաստանն է մեղավոր, որ Եվրատեսիլին, Եվրոպական խաղերին Ադրբեջան եկած հյուրերը տեղում ծանոթանում են իրավիճակին և իրենց քննադատական ձայնն են բարձրացնում։ Դե, իհարկե, նրանց հայերն են ուղարկել։ Պնդում են, որ Ադրբեջանում ընդդիմադիրները հայ լրտեսներ են, իսկ այն տեղական օլիգարխները, ովքեր կորցնում են իրենց ղեկավարության հովանավորությունը, հայկական ծագում ունեն։ Այսինքն, շատ պարզունակ մոտեցում է՝ ամեն ինչում մեղավոր են հայերը: Յոթ երգ գիտեն, յոթն էլ հայերի մասին։ Սա ոչ ադեկվատ, իհարկե, մոտեցում է, և այդ ոչ ադեկվատ մոտեցումն են ցուցաբերում նաև բանակցային գործընթացում։

Պանորամա. Պարոն Նալբանդյան, միջազգային հանրության կողմից սուր քննադատություն է հնչում Ադրբեջանում մարդու իրավունքների ոտնահարումների վերաբերյալ: Արդյո՞ք այդ վիճակը Ադրբեջանում ազդում է ղարաբաղյան հիմնախնդրի կարգավորման վրա:

Էդվարդ Նալբանդյան. Ես, փաստորեն, պատասխանեցի այդ հարցին և չէի ցանկանա ավելի մանրամասների մեջ մտնել։ Հատկապես, որ Ադրբեջանը պնդում է որ ամեն ինչում մենք ենք մեղավոր, մենք ենք դրդում: Թողնենք միջազգային հանրությանը, միջազգային կառույցներին իրենց կարծիքները հայտնեն անաչառ ձևով` առանց Հայաստանի կողմից միջամտության:

ԳԱԼԱ. Պարոն Նախարար, երեկ Ազգային ժողովում պատգամավոր Նիկոլ Փաշինյանը կասկածներ հայտնեց, որ Մարդու իրավունքների պաշտպան Կարեն Անդրեասյանի հրաժարականը դրդված է եղել դեսպան Միքայել Մինասյանի կողմից, քանի որ իրենք հակասություններ են ունեցել: Արդեն դեսպանի հետ խոսե՞լ եք այս հարցի հետ կապված: Վերջինս հերքե՞լ է, հաստատե՞լ է, ինչպե՞ս է մեկնաբանել այս մեղադրանքները, և Միքայել Մինասյանի շուրջ այսպիսի սկանդալային պատմությունները ԱԳՆ վարկանիշի վրա չե՞ն ազդում արդյոք:

Էդվարդ Նալբանդյան. Նախ և առաջ ես չգիտեմ դեսպան Միքայել Մինասյանի հետ կապված որևէ սկանդալային բան։ Դա ասեկոսե է: Երևի ճիշտ չեք պատկերացնում, կարծում եք որ ԱԳ նախարարը ամեն ասեկոսեների կապակցությամբ պետք է պարզի՝ արդյոք նման բան եղել է, թե ոչ: Այնքան աբսուրդ բաներ են խոսում, որ տարօրինակ կլինի հարցնել կամ քննարկել դրանք:

Yerevan.Today. Պարոն նախարար, հիշում ենք՝ Նախագահը և վարչապետը մարզահամերգային համալիրում հրավիրեցին դիվանագիտական առաքելությունների ղեկավարներին: Այդ ժամանակ, կարծես թե, հանձնարարականը հստակ էր՝ աշխատել ներդրումներ ներգրավվել: Կխնդրեի ներկայացնել՝ այդ ուղղությամբ ի՞նչ ունենք գետնի վրա իրական, ո՞ր դեսպաններն են, որ կատարել են հստակ հանձնարարականները և լավ են կատարել, և ինչպե՞ս է դա դրսևորվում, ովքե՞ր են թերացել, և ո՞րն է թերացման պատճառը:

Եվ եթե կարելի է, անընդհատ նշում եք, որ Ադրբեջանի ապակառուցողական պահվածքի հետևանքով է այս ամեն ինչը՝ բանակցային գործընթացում հապաղումներ և այլն: Ձեր պատկերացմամբ՝ ի՞նչը կստիպի Ադրբեջանին նորից ակտիվորեն ներգրավվել բանակցային գործընթացում և ավելի կառուցողական լինել. միգուցե մեկ-երկու, չգիտեմ, շրջանների կորուստը կամ մեկ-երկու հրթիռի արձակու՞մը:

Էդվարդ Նալբանդյան. Դեսպանների վերաբերյալ հարցով։ Տարօրինակ է կարծել, որ մամլո ասուլիսի ժամանակ արտգործնախարարը պետք է թերացած դեսպանների թերությունները հրապարակավ մամուլին հայտնի, կամ էլ նրանց, ովքեր լավ են աշխատել, մամուլով ասի՝ շնորհակալություն:

Ցանկացած ղեկավար իր աշխատակիցների հետ աշխատանքային շփումների ընթացքում է այդ հարցերը քննարկում: Նրանք, ովքեր թերանում են, եթե դրա կարիքն է լինում, չեն մնում իրենց տեղերում, փոխվում են։ Իսկ հաջողվածները շարունակում են իրենց աշխատանքը։

Ես վերջերս ինչ-որ թերթում մի շարք դեսպանների լուսանկարներ տեսա, և մեկնաբանություն, թե բոլորը վատ են աշխատում: Դա մի փոքր մազոխիզմի է նմանվում, ներողություն այս խոսքի համար: Այդ քննադատությունները պետք է իսկապես հիմնված լինեն լուրջ վերլուծությունների կամ լուրջ պատկերացումների վրա, թե ինչ է արվում, և ինչ չի արվում:

Ես բազմիցս ասել եմ և հիմա էլ կկրկնեմ, որ դիվանագիտությունը սարցալեռան է նման. այն, ինչ արվում է, դրա մեծ մասը չի երևում: Եվ դա ճիշտ է, որ չերևա: Պատկերացնո՞ւմ եք ամեն ինչի մասին թմբկահարել։ Գոռգոռալով չէ, որ առաջ է մղվելու մեր գործը:

Մեկ անգամ ևս կրկնեմ, որ դիվանագետի վրա քար գցելն անբարոյական է, որովհետև դիվանագետը նույն զինվորն է արտաքին ասպարեզում, և մեջքից խփելը լավ բան չէ, հատկապես այն ձևով, որ ոմանց կողմից արվում է:

Ազատություն ռադիոկայան. Երկու հարց ունեմ Ձեզ, պարոն նախարար: Երբ խոսքը գնում է ղարաբաղյան հակամարտության մասին, ինչո՞ւ Հայաստանի դաշնակիցները՝ Ռուսաստանը, ՀԱՊԿ-ն չեն արձագանքում: Հայաստանի իշխանությունները, սովորաբար, ասում էին, որ այս հարցում դաշնակիցների արձագանքման կարիքը չունենք, որովհետև ինքներս ենք կարողանում հակառակորդին, թշնամուն արժանի հակահարված տալ: Բայց իմ գործընկերը հիշատակեց ՀԱՊԿ նախորդ գագաթաժողովում Նախագահի հայտարարությունը, միգուցե՝ քննադատությունը, այնուամենայնիվ, մեզ հուշում է, որ ակնկալիքներ ունենք մեր դաշնակիցներից: Հարցս հետևյալն է. ի՞նչ փոխվեց Նախագահի քննադատությունից հետո ՀԱՊԿ դիրքորոշման մեջ, արդյո՞ք ՀԱՊԿ-ն շարունակելու է նույն կերպ չեզոք կամ ընդհանրապես չարձագանքել:

Եվ երկրորդ հարցը, պարոն նախարար, Իրանի հետ է կապված: Եթե չեմ սխալվում, վերջերս ՀՀ պաշտպանության փոխնախարարը հայտարարեց, որ, կարծես թե, ռազմաքաղաքական առումով ինչ-որ հեռանկարներ են բացվում: Այդ առումով ի՞նչ կարող եք ասել: Այսինքն՝ Իրանի նկատմամբ պատժամիջոցների վերացումից հետո ոչ տնտեսական, այլ՝ ռազմական, քաղաքական բնագավառում ի՞նչ նորություններ կարող ենք սպասել Հայաստան-Իրան հարաբերությունների առումով:

Էդվարդ Նալբանդյան. Նախևառաջ, մինչև Ձեր հարցի պատասխանին անցնելը, մի փոքրիկ կտոր էլ մնաց, որ չպատասխանեցի: Ձեզնից առաջ հարց տվող լրագրողը հարցնում էր՝ ինչը կարող է ստիպել Ադրբեջանին լինել առավել կառուցողական, վերադառնալ բանակցային սեղանի շուրջ: Միջազգային հանրությունը հենց դրանով է զբաղված՝ Ադրբեջանին խելքի բերելով: Արդյոք դա հնարավոր կլինի, թե ոչ, տեսնենք։

Որոշ երկրներ ինչ-ինչ պատճառներով հայտարարություններ են անում, ձևակերպումներ են ներառում այն փաստաթղթերի մեջ, որոնք ընդունվում են Ադրբեջան այցելությունների ժամանակ կամ Ադրբեջանի ղեկավարների՝ այդ երկրներ այցելությունների ժամանակ, որոնք պատրանք են ստեղծում Ադրբեջանի ղեկավարության մոտ, թե այդքան էլ միահամուռ չէ միջազգային հանրության մոտեցումը հիմնախնդրի կարգավորման գործում:

Իրանի միջուկային հիմնախնդրի շուրջ բանակցությունների հաջողության գրավականը, ինչպես արդեն նշեցի, առաջին հերթին այն կառուցողական մոտեցումն էր, ճկուն դիվանագիտությունը և քաղաքական կամքը, որ կար Իրանի կողմից։ Բայց նաև չափազանց մեծ կարևորություն ուներ այն, որ միջազգային հանրությունը միահամուռ և միասնական մոտեցում ուներ։ Եվ դա ցույց տվեց, որ բանակցությունների միջոցով հնարավոր է լուծել ամեն ինչ, անգամ ամենակնճռոտ հիմնախնդիրները։

Ղարաբաղյան հիմնախնդրի պարագայում համանախագահ երկրները միասնական մոտեցում ունեն։ Միջազգային ասպարեզում շատ քիչ հիմնախնդիրներ կան, որոնց վերաբերյալ այդ երկրների նախագահները համատեղ հինգ հայտարարությամբ հանդես գան։ Բայց կարևոր է նաև, որ միջազգային հանրության կողմից բացառություններ չլինեն, բոլորն արտահայտեն միասնական դիրքորոշում:

Դուք տեսնում եք՝ ինչ է պատահում։ Ադրբեջանը ձևացնում է, որ օրինակ ԵԽԽՎ-ում ինչ-որ երկրներ իրենց են աջակցում: Բայց, իրականում, երկրների կարծիքը արտահայտվում է Եվրախորհրդի նախարարների կոմիտեի կողմից: Իսկ ԵԽԽՎ-ի կարծիքը, ԵԽԽՎ պատգամավորների կարծիքն է, այլ ոչ ԵԽ անդամ երկրների։ Ադրբեջանի մոտ պատրանք է առաջանում և իրենք իրենց փորձում են խաբել։

Գիտեք, ասում են՝ եթե սուտ ասվի և այդ սուտը մի քանի անգամ կրկնվի, տպավորություն է ստեղծվում, թե այդ սուտը իրականություն է։ Իրականում, այդ սուտը ճշմարտություն է թվում միայն նրանց աչքերում, ովքեր այդ սուտը հորինել են։ Որևէ ուրիշին դա չի կարող տպավորել: Թե երբ Ադրբեջանում դա կգիտակցեն, մեծ հարց է։

ՀԱՊԿ-ին վերաբերող հարցի կապակցությամբ։ Դուք ինձ արդեն հինգերորդ անգամ եք նույն հարցը տալիս։ Որևէ տեղ, անգամ փողոցում, երբ տեսնում եք, նույն հարցն եք տալիս։ Երևի ՀԱՊԿ-ի հետ ինչ-որ խնդիրներ ունեք: Այսօր այդ հարցին ես արդեն պատասխանեցի:

Կարծեմ Ժվանեցկին էր ասում. «Так и не услышали начальника транспортного цеха»: Այսօր ՀԱՊԿ-ի մասին ես մանրամասն ասացի, որ մենք միշտ էլ այդ ուղղությամբ նախաձեռնողական ենք եղել, ու, ստանձնելով նախագահությունը, առավել մեծ պատասխանատվություն ենք զգում՝ շարունակելու այդ ուղղությամբ աշխատանքը: Սակայն դա մեկ երկրի նախագահության հարց չէ։ Սա շարունակական կատարելագործման գործընթաց է։ Պետք է նկատի ունենանք, որ արտաքին քաղաքականության համադրման իմաստով, ինչպես նաև այլ ուղղություններով աշխատանքը ավելի կատարելագործված, առավել արդյունավետ դարձնելու իմաստով պահանջվում է հետևողական, շարունակական աշխատանք, ինչպես նաև հետևողականություն բոլոր անդամ երկրների կողմից:

Բայց նաև Ձեզ հիշեցնեմ ինչի մասին ես մեկ անգամ արդեն պատասխանել էի Ձեզ, բայց Դուք միգուցե մոռացել եք։ ՀԱՊԿ գագաթաժողովների և ԱԳ նախարարների հանդիպումների արդյունքում չորս փաստաթուղթ է ընդունվել, որտեղ արտացոլված է նաև ՀԱՊԿ երկրների դիրքորոշումը ղարաբաղյան հիմնախնդրի վերաբերյալ։ Այդ փաստաթղթերում հստակորեն նշված են հիմնախնդրի կարգավորման սկզբունքները, որոնք արտացոլում են Մինսկի խմբի համանախագահների և մեր մոտեցումները։

ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար Նիկոլայ Բորդյուժան բազմիցս համապատասխան հայտարարություններ արել է նաև քարտուղարության անունից։

Ինչ վերաբերում է երկրորդ հարցին, Իրանը մեր բարեկամ հարևան երկիրն է։ Իրանի հետ մենք տարբեր ոլորտներում, հնարավոր ուղղություններով ցանկանում ենք փոխշահավետ համագործակցությունը զարգացնել։

Ես արդեն նախորդ պատասխաններից մեկում բավականին դրական խոսեցի այն հեռանկարների և հնարավորությունների մասին, որ առկա են մեր երկու բարեկամ երկրների հարաբերությունները ամրապնդելու և զարգացնելու իմաստով:

1in.am. Պարոն նախարար, Դուք խոսեցիք նաև հայ-ամերիկյան հարաբերությունների մասին: Այս իմաստով կխնդրեի մեկնաբանել կամ գնահատել ԱՄՆ նախագահի վերջին հայտարարությունը, որ ամերիկյան ներդրումների մակարդակի պատմական բարձրացումը դեռ սկիզբն է: Ի՞նչ ակնկալիքներ կարող է ունենալ Հայաստանի տնտեսությունն այս առումով: Ավելի լայն իմաստով կարելի՞ է ասել, որ ԱՄՆ-ի հետաքրքրությունը ինչ-որ առումով մեծանում է Հարավային Կովկասի, և, մասնավորապես, Հայաստանի նկատմամբ:

Էդվարդ Նալբանդյան. ԱՄՆ-ի հետ ես հիշատակեցի, որ բավական խոստումնալից զարգացումներ են եղել 2015թ.։ Հիշատակեցի Առևտրի և ներդրումների շրջանակային համաձայնագրի կնքման մասին, որը տեղի ունեցավ Հանրապետության Նախագահի՝ Վաշինգտոն այցի ընթացքում: Արդեն այդ համաձայնագրի դրույթներից ելնելով կայացել է առաջին համատեղ խորհուրդի նիստը:

Այս համաձայնագիրը մենք պատրաստում, քննարկում էինք գրեթե 20 տարի, և ես ուրախ եմ, որ երկու տարի առաջ՝ պետքարտուղար Քերրիի հետ Վաշինգտոնում հանդիպման ժամանակ, պայմանավորվածություն ձեռք բերվեց, որ ստորագրվելու է համաձայնագիրը: Եվ դա իրականություն դարձավ: Այդ նույն հանդիպման ժամանակ մենք պայմանավորվեցինք, որ երկու երկրների միջև մուտքի արտոնագրային ռեժիմը դյուրացվելու է: Պայմանավորվեցինք, և դա իրականություն դարձավ:

Առևտրի և ներդրումների շրջանակային համաձայնագիրը միայն փաստաթուղթ չէ, այլ բավական կարևոր պայմանավորվածություն է, որը հնարավորություններ է բացում այս ոլորտում առավել խորը համագործակցության, փոխգործակցության զարգացման համար: Միգուցե դա այն պատճառով էր, որ շատ կարևոր ներդրում կատարվեց Միացյալ Նահանգների կողմից, առաջին խոշոր ներդրումը: Միգուցե նաև դրա շնորհիվ հնարավոր եղավ կնքել այս համաձայնագիրը:

Անցյալ տարի նոյեմբերին կայացավ տնտեսական համագործակցության միջկառավարական հանձնաժողովի նիստը։

Եվ մենք տրամադրված ենք առավել ամրապնդել, ընդլայնել, խորացնել մեր բարեկամական գործընկերությունը Միացյալ Նահանգների հետ տարբեր ուղղություններով և ոլորտներում:

Բլումբերգ. Պարոն Նալբանդյան, արդյո՞ք Ադրբեջանում տնտեսական ճգնաժամը որևէ կերպ կօգնի, թե՞ ավելի կբարդացնի բանակցությունների գործընթացը, դժվարությունները կշատանան:

Էդվարդ Նալբանդյան. Ադրբեջանի ղեկավարությունը շարունակաբար գլուխ էր գովում, թե մեծ հաջողությունների են հասել Ադրբեջանում, տնտեսական բարեփոխումները լուրջ արդյունքներ են տվել: Դե իրենք համեստությամբ չեն տառապում և ասում են, որ Ադրբեջանն այս հարցում էլ օրինակ կարող է հանդիսանալ աշխարհին։

Երեք օր առաջ Ադրբեջանի ֆինանսների նախարարը, քննադատելով «Standard & Poor's»-ի կողմից Ադրբեջանի ներդրումային վարկանիշի իջեցումը նվազագույն մակարդակի, ասաց, որ հուսով է, թե երբ նավթի և գազի գները բարձրանան, «Standard & Poor's»-ը նույն օպերատիվությամբ կբարձրացնի Ադրբեջանի վարկանիշը: Ի՛նչ խոստովանություն։ Պարզվում է՝ ամեն ինչ կախված է նավթի և գազի գներից: Այսինքն՝ Ադրբեջանը նստած է գազի և նավթի ասեղի վրա, ասեղը ծակեց այդ փուչիկը, և կամաց-կամաց օդը դուրս է գալիս: Սա էր իրենց ամբողջ հաջողությունը:

Արդյո՞ք սա իրենց կսթափեցնի: Միգուցե: Բայց միգուցե Ադրբեջանի ղեկավարության սթրեսային իրավիճակը, որն ավելի է բարդանում տնտեսական և սոցիալական խնդիրներից ժողովրդի աճող դժգոհության պատճառով, դրդում է Բաքվին առավել սրել իրավիճակը սահմանին և շփման գծում: Կան վերլուծաբաններ, ովքեր այդպիսի կարծիք են հայտնում: Բայց դա չի կարող ըմբռնում վայելել միջազգային հանրության կողմից։ Դրա վկայությունն են Ադրբեջանին ուղղված հասցեական և հստակ կոչերը:

Շանթ ՀԸ. Պարոն նախարար, սկզբում թվարկեցիք 2015թ. Ձեր աշխատանքները, հիմնականում՝ դրական լույսի ներքո: Չեմ ցանկանում կրկնել գործընկերոջս հարցը դեսպանների մասով: Ցանկանում եմ առհասարակ հարցնել՝ Դուք ի՞նչը կհամարեք 2015թ. համար բացթողում, թերացում, գուցե՝ ձախողում, արդյո՞ք չկա որևէ ինքնաքննադատության տեղ:

Էդվարդ Նալբանդյան. Այն, ինչն ասվեց, միայն հաջողություններ չեն։ Երբևէ չեմ թմբկահարում հաղթանակների մասին, գլուխ գովելով չեմ տառապում։ Հաղթանակ և պարտություն կատեգորիաները ես նախընտրում եմ չօգտագործել։ Արձանագրում եմ արվածը՝ փաստերով և զուսպ ձևով։ Ամեն մի կետով կարելի է շատ ավելին անել, շատ ավելի առաջ գնալ, շատ ավելի հաջողել։ «Տեսեք՝ ինչ արեցինք»՝ իմ ոճը չէ։ Մենք ֆիքսում ենք այն, ինչ արվել է, այլ ոչ թե ասում ենք, որ՝ «ай да Пушкин, ай да молодец»: Ներողություն, որ այսօր փոքր-ինչ շատ եմ տարբեր լեզուներով ասացվածքներ մեջբերում:

Կարծում եմ, որ մեր դիվանագիտությունն այնքան է հասունացել, որ որևէ հայտարարություններ չենք անում, որ հաջորդ օրը հերքենք, ասենք՝ ոչ, ճիշտ չեք հասկացել։ Մենք շատ զուսպ և զգույշ ենք մեր հայտարարություններում։ Ասում ենք այն, ինչ որ կա:

Սիվիլնեթ. Պարոն նախարար, Դուք Ձեր խոսքում նշեցիք, որ ԵԱՏՄ անդամակցությունը նոր հնարավորություններ կբացի Հայաստանի տնտեսության համար: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք Ձեր այս հայտարարությունը ռուսական ռուբլու արժեզրկման և Հայաստանից Ռուսաստան արտահանման ծավալների նվազման ֆոնին:

Էդվարդ Նալբանդյան. Գլոբալ ճգնաժամը՝ կապված ֆինանսական, տնտեսական և այլ գործոնների հետ, չի առնչվում միայն մեկ կառույցի՝ ԵԱՏՄ-ի, ԵՄ-ի կամ այլ կառույցներին։

Ամբողջ աշխարհն է այսօր ցնցումների ենթարկվում նաև նավթի, գազի և այլ գների նվազման պատճառով: Դա միայն մեկ երկրի կամ միայն ԵԱՏՄ-ին չի վերաբերում: Չթվարկեմ բոլոր երկրները, կառույցները։ Կարծում եմ՝ Դուք էլ լավ գիտեք, հետևում եք այդ գործընթացներին։ Տեսնում եք, թե ինչ ցնցումներ են տեղի ունենում տարբեր տարածաշրջաններում, և ինչ քննարկումներ են գնում հենց նույն նավթի, գազի գների հետ կապված տարբեր կառույցներում, որոնք հենց այդ հարցերով են զբաղվում:

Այն առավելությունները, որոնք ԵԱՏՄ-ն կարող է տալ Հայաստանին, դրանք ակնհայտ են, և դրանք մենք բազմիցս բավական մանրամասն ներկայացրել ենք: Եթե կարիքը կա, կարող եք ծանոթանալ այդ նյութերին: