Արտգործնախարար Էդվարդ Նալբանդյանն այսօր այցելեց Սեւանա լճի ափին տեղակայված «Միասին» երիտասարդական շարժման ճամբար, որտեղ ուսուցողական հանգիստն են անցկացնում «Միասին 2010» համահայկական երիտասարդական կրթական ֆորումի մասնակիցները:

Էդվարդ Նալբանդյանը շրջայց կատարեց ճամբարով, ծանոթացավ ճամբարի գործունեությանը, «Միասին» շարժման կողմից իրականացվող ծրագրերին:
Այնուհետեւ արտգործնախարարը հանդիպեց ճամբարի մասնակիցներին եւ պատասխանեց Հայաստանի արտաքին քաղաքականության եւ ԱԳՆ գործունեության վերաբերյալ բազմաթիվ հարցերի:

Անդրադառնալով արցախյան հիմնախնդրի կարգավորման բանակցային գործընթացի ներկա փուլին` Հայաստանի արտգործնախարարն ասաց, որ Ալմաթիում հուլիսի 17-ին ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների կողմից արված հայտարարությունում հղում է կատարվում լ’Ակվիլայում անցյալ տարի եւ այս տարի Մուսկոկայում նախագահներ Մեդվեդեւի, Օբամայի եւ Սարկոզիի կողմից արված հայտարարություններին եւ դրանց մեջ պարունակվող դրույթներին, եւ ասվում է, որ հենց դրանց հիման վրա պետք է կարգավորվի հիմնախնդիրը, 2009 թ. դեկտեմբեր 1-ին ԵԱՀԿ արտգործնախարարների հանդիպման ընթացքում արված հայտարարությանը, երեք սկզբունքներին, որոնց հիման վրա պետք է կարգավորվի հիմնախնդիրը:

«Կարեւոր է, որ նշվում է, որ չի կարելի ընտրովի մոտենալ այս սկզբունքներին եւ դրույթներին, չի կարելի գերակայել դրանց մի մասը մյուսների հանդեպ, որոնք մշակվել են որպես ամբողջական եւ միասնական առաջարկ:

Եթե Ադրբեջանը վերոնշյալ սկզբունքներից կենտրոնանում է միայն մեկի` տարածքային ամբողջականության վրա, ապա իրականում խոսքը գնում է երեք սկզբունքների մասին: Եթե Ադրբեջանը Մուսկոկայի վեց դրույթներից նախընտրությունը տալիս է միայն մեկին, ապա եռանախագահող երկրները շատ պարզ եւ բաց ձեւով ասացին, որ սա ապակառուցողական մոտեցում է եւ չի նպաստում հիմնախնդրի կարգավորմանը:
Այս հայտարարության մեջ նաեւ նշվում է հունիսի 18-19-ը ադրբեջանցիների կողմից կազմակերպված սադրանքի մասին, նաեւ ադրբեջանական այլ գործողությունների, քայլերի ու հրահրիչ հայտարարությունների մասին: Կարեւորվում է հրադադարի ամրապնդման անհրաժեշտությունը:
Պարզ է ում են ուղղված այդ ուղերձները: Ռուսերեն մի լավ ասացվածք կա «и ежу понятно»: Տպավորություն է ստեղծվում, որ ադրբեջանցիները միտումնավոր ականջների մեջ խցան են դրել եւ չեն ուզում լսել`ինչի մասին է միջնորդ երկրների միջոցով ասում միջազգային հանրությունը: Բոլորին մեղադրում են, ձեւացնում են, որ իրենք կառուցողական են: Բայց եթե այդ կառուցողականությունը իրենցից բացի ոչ ոք չի հասկանում, ուրեմն մեղավորին պետք է փնտրեն հենց իրենց մեջ:

Երբ խոսում են հրադադարի ամրապնդման մասին, ռազմատենչ հռետորաբանությունից խուսափելու մասին, պետք է հիշեցնել, որ Ադրբեջանն արդեն 15 տարուց ավելի խախտում է իր իսկ կողմից ստանձնած պարտավորությունները հրադադարի պահպանման եւ ամրապնդման վերաբերյալ` ոչ միայն 1994 թ. մայիսի 12-ին Ադրբեջանի, Ղարաբաղի եւ Հայաստանի միջեւ հաստատված հրադադարի պայմանները, այլ նաեւ 1995 թվականի փետրվարի 4-ին հրադադարի ամրապնդման վերաբերյալ նույն եռակողմ ձեւաչափով համաձայնությունը, որով Ադրբեջանը պարտավորվել էր խախտումների մասին անմիջապես տեղյակ պահել հայկական կողմերին, միջնորդներին, եւ ոչ թե սեփական լրատվամիջոցներին` հակահայկական քարոզչությունը սաստկացնելու համար, ձեռնպահ մնալ հակամարտության սրմանը նպաստող հայտարարություններից: Բաքուն տասնյակ տարիներ խախտում է այդ պարտավորությունները:

Թե Հայաստանը, թե Ղարաբաղը միշտ էլ կողմնակից են եղել հրադադարի ամրապնդման ուղղությամբ քայլերի ձեռնարկմանը: Այդ մասին 2005 թ. մարտին պաշտպանության նախարարի հայտարարությամբ Հայաստանը նորից վերահաստատեց իր պատրաստակամությունը: Նույնը արվեց Ղարաբաղի կողմից:
Ադրբեջանի կողմից այդ պարտավորությունների խախտմանը համարժեք արձագանքի բացակայությունը միջազգային հանրության կողմից հանգեցնում է նրան, որ Ադրբեջանը շարունակում է մերժել որեւէ առաջարկ այս ուղղությամբ, ինչպես դա արեց 2008 թ. Հելսինկիում ԵԱՀԿ արտգործնախարարների խորհրդի ընթացքում համանախագահ երկրների արտգործնախարարների հնչեցված կոչին` քայլեր կատարելու զինադադարը ամրապնդելու համար, դուրս բերելու դիպուկահարներին շփման գծից: Տեսնենք ադրբեջանցիներն ինչպես կարձագանքեն Ալմաթիում արված կոչերին, ինչ քայլեր կձեռնարկեն, կփոխեն, արդյոք, իրենց ապակառուցողական գործելաոճը, որը չի տանում խնդրի կարգավորմանը»:

Պատասխանելով հարցին, թե ինչ «դեկտեմբերյան առաջարկությունների» մասին է շարունակում է պնդել Ադրբեջանը` Էդվարդ Նալբանդյանն ասաց.
«Իրականությունն այն է, որ եռանախագահները 2007թ. նոյեմբերին կողմերին ներկայացրեցին Մադրիդյան փաստաթուղթը եւ այն, իբրեւ պաշտոնական առաջարկ, ի պահ հանձնվեց Վիեննայում ԵԱՀԿ քարտուղարությանը:

Դրանից հետո եղել են երկու տասնյակից ավելի աշխատանքային առաջարկներ` Մադրիդյան փաստաթղթի հիման վրա: Երբ Ադրբեջանը հայտարարեց, որ կարող է ընդունել 2009թ. դեկտեմբերյան աշխատանքային առաջարկը, բայց որոշ բացառություններով, պարզվեց, որ բացառություններն ավելի շատ են, քան ընդունված մասը: Հետո, ինչ է նշանակում ընդունել բացառություններով: Դա փաստացի նշանակում է չընդունել:

2010թ. հունվարին Սոչիում ՌԴ Նախագահի նախաձեռնությամբ եւ ներկայությամբ կայացած Հայաստանի եւ Ադրբեջանի նախագահների հանդիպման ժամանակ պայմանավորվածություն ձեռք բերվեց հանձնարարել ԱԳ նախարարներին`շարունակել բանակցությունները Ռուսաստանի Դաշնության ԱԳ նախարարի միջնորդությամբ: Նախարար Լավրովի միջնորդությունը վայելում էր եւ վայելում է Միացյալ Նահանգների եւ Ֆրանսիայի լիակատար աջակցությունը, ինչի վկայությունն է Ալմաթիի հայտարարությունը: 2010 թ. փետրվար-հունիս ամիսներին կայացել են բազմաթիվ շփումներ արտգործնախարարների մակարդակով, քննարկվել են մի շարք աշխատանքային առաջարկներ մադրիդյան փաստաթղթի հիման վրա: Այս բանակցությունների արդյունքում մշակվել է մադրիդյան փաստաթղթի վերջնական տարբերակը, որը ներկայացվել է հունիսի 17-ին Սանկտ-Պետերբուրգում կայացած հանդիպման ժամանակ, եւ համաձայնություն է ձեռք բերվել շարունակել բանակցությունները հենց այդ տարբերակի հիման վրա:

Այսօր ադրբեջանցիները մի կողմից ասում են, որ շնորհակալ են, գնահատում են Ռուսաստանի ջանքերը, բայց մյուս կողմից հարցականի տակ են դնում սանկտպետերբուրգյան հանդիպման կարեւորությունը: Հիշեցնեմ, որ վերջին շրջանում վեց հանդիպում է կայացել Ռուսաստանի բարձր նախաձեռնությամբ:
Հարց է առաջանում` ինչու էին մասնակցում այդ հանդիպումներին, եթե դրանք իրենց համար կարեւորություն չունեն»:

Հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման հնարավորության մասին խոսելիս Հայաստանի ԱԳ նախարարն ասաց. «Գնդակը գտնվում է թուրքական դաշտում, եւ դա այսօր ասում ենք ոչ միայն մենք, այլեւ միջազգային հանրությունը: Կարելի է ֆուտբոլ լավ չխաղալ, բայց չտեսնել, որ գնդակը գտնվում է քո դաշտում, երբ այդ մասին աղաղակում են դաշտի տրիբունաները, հարթակները, դա արդեն այլ ոլորտից է»:

Ճամբարի մասնակիցները հարց ուղղեցին նաեւ ԱԳՆ կադրային քաղաքականության եւ ԱԳՆ-ում աշխատանքի անցնելու պայմանների վերաբերյալ, որին ի պատասխան Էդվարդ Նալբանդյանը, ներկայացնելով դիվանագիտական ծառայության անցնելու կարգը եւ դիվանագիտական դպրոցի ստեղծման նպատակները, ասաց. «ԱԳՆ դիվանագիտական դպրոց ընդունվելու համար դիմել էին շուրջ 190 երիտասարդ, որոնցից ընտրվեցին 27-ը եւ նրանցից առավել առաջադիմություն ցույց տված ունկնդիրները կհամալրեն Հայաստանի դիվանագիտական ծառայությունը` աշխատանքի անցնելով ԱԳՆ համակարգում:
«Մենք երիտասարդ կադրերի կարիք ունենք, քանի որ ընդլայնում ենք նաեւ մեր դիվանագիտական ներկայացուցչությունների աշխարհագրությունը:
Դիվանագետ դառնում են ամբողջ կյանքի համար, եւ պետք է իմանալ, որ դիվանագետների կյանքի ոչ թե ամեն օրը, այլ ամեն վայրկյանը նվիրված պետք է լինի մեր երկրին եւ ժողովրդին ծառայելուն, աշխարհում Հայաստանի բարեկամների թիվը ավելացնելուն:
Դիվանագետի աշխատանքը ծանր ու լարված աշխատանք է, որը համեմատելի է զինվորական ծառայության հետ, այն տարբերությամբ, որ դիվանագետի զենքն իր գիտելիքներն են: Ահա հենց այդ գիտելիքների համար է, որ ստեղծվել է այս դիվանագիտական դպրոցը: Գիտելիքն է միակ չափանիշը, որով անց են կացվում մրցույթները եւ ընտրվում են կադրերը ԱԳՆ-ում, որի դռները բաց են գիտելիք ունեցող եւ ունակ ցանկացած երիտասարդի համար». – խոսքը եզրափակեց Հայաստանի արտգործնախարարը: