Հարգելի գործընկերներ,
Ողջունում եմ բոլորիդ։

Գիտեմ երկարատև դադար է եղել, կփորձեմ շատ հակիրճ  անդրադառնալ այս մեկ ամսվա ընթացքում տեղի ունեցած կարևոր իրադարձություններին։

Գիտեք, այս մեկ ամսվա ընթացքում կարծես թե Հայաստանի արտաքին քաղաքականության հիմնական ուղղության մեջ ավելի շատ գերակշռել է բազմակողմ հարթակը: Նախ ՀՀ ԱԳ նախարարի պաշտոնակատարը մասնակցեց Եվրոպայի խորհրդի նախարարների կոմիտեի 1329-րդ հանդիպմանը, ապա «Հաստատակամ աջակցություն» առաքելության նախարարական հանդիպմանը և ԵԱՀԿ 25-րդ նախարարական համաժողովին: Ստրասբուրգում Զոհրաբ Մնացականյանը նաև ելույթ ունեցավ «Ժողովրդավարության համաշխարհային ֆորումի»՝ «Կանայք, անվտանգություն և ժողովրդավարացում բազմակողմության համատեքստում» խորագրով լիագումար նիստին:

Հայաստանը մեծապես կարևորում է բազմակողմ հարթակները և դա այն կարողությունն է, որը քննության է առնում մեր պատրաստակամությունը և ցանկությունը միասնաբար արձագանքելու մեր հասարակությունների և երկրների առջև ծառացած խնդիրներին և ճգնաժամերին: Ինչպես նշել է ԱԳ նախարարի պաշտոնակատարը՝ աճող պոպուլիզմի և ծայրահեղականության ներկա մարտահրավերներն ընդգծում են առավել ամուր բազմակողմ հարթակի հրամայականը:

«Հաստատակամ աջակցություն» առաքելության նախարարական համաժողովին ԱԳ նախարարի պաշտոնակատար Զոհրաբ Մնացականյանը, մասնավորապես, վերահաստատել է Հայաստանի հանձնառությունը, որ 2019 թվականին հայկական զորախումբը մինչև 130 զինծառայողով շարունակելու է կատարել իր պարտականությունները «Հաստատակամ աջակցություն» առաքելության կազմում:

Դեկտեմբերի 5-ին ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների միջնորդությամբ Միլանում կայացել է Հայաստանի և Ադրբեջանի արտաքին քաղաքական գերատեսչությունների ղեկավարների հանդիպումը, և հանդիպման արդյունքում ընդունվել է հնգակողմ հայտարարություն: Հանդիպմանը հաջորդած նախարարական համաժողովին ունեցած ելույթում նախարարի պաշտոնակատար Մնացականյանը, մասնավորապես, նշել է, որ խաղաղությանը նպաստող միջավայրն էական նշանակություն ունի բանակցային գործընթացի համար: Այս առնչությամբ նշանակալի ներդրում կլինի Դուշանբեի համաձայնությունների, ինչպես նաև վստահության մեխանիզմների ներդրման վերաբերյալ նախկինում ձեռք բերված պայմանավորվածությունների իրագործումը: Հակամարտության բոլոր կողմերի ժողովուրդներին խաղաղությանը նախապատրաստելու ուղղությամբ իրական ջանքերը նույնպես կարևոր են, ինչպես նաև ռազմատենչ հռետորաբանությունից ու ատելության քարոզից հրաժարվելը։

Դեկտեմբերի 11-ին Հայաստանի ԱԳ նախարարի պաշտոնակատար Զոհրաբ Մնացականյանը որպես հրավիրյալ բանախոս ելույթ ունեցավ ԵՄ Արևելյան գործընկերության Քաղաքացիական հասարակության ֆորումի 10-րդ համաժողովին, որտեղ ընդգծեց քաղաքացիական հասարակության դերը ՀԸԳՀ-ի կիրարկման գործընթացում:

Եվս մեկ այլ միջոցառման մասին, որը տեղի է ունեցել Հայաստանի Հանրապետությունում, և որն անչափ կարևորվում է ՀՀ Արտաքին գործերի նախարարության կողմից։ Դեկտեմբերի 9-ից 11-ը Երևանում կայացել է «Ընդդեմ ցեղասպանության հանցագործության» երրորդ գլոբալ ֆորումը, որը նվիրված էր կրթության, մշակույթի և թանգարանների դերին ցեղասպանության հանցագործության կանխարգելման օրակարգում: Ֆորումը կազմակերպվել է ՀՀ ԱԳ նախարարության կողմից՝ ՄԱԿ-ի Ցեղասպանությունների կանխարգելման և պաշտպանելու պատասխանատվության գրասենյակի աջակցությամբ և Ցեղասպանագետների միջազգային ասոցիացիայի հետ համագործակցությամբ։ Այս տարի այն աչքի էր ընկնում ինչպես մասնակցության բարձր մակարդակով՝ ներառելով ոլորտի առաջատար միջազգային մասնագետներին, այնպես էլ՝ կանխարգելման օրակարգի առաջմղման գործում կարևոր ներդրում ունեցող միջազգային կառույցների ներգրավվածությամբ: «Ընդդեմ ցեղասպանության հանցագործության» գլոբալ ֆորումի միջոցով Հայաստանն ամուր հարթակ է տրամադրում ցեղասպանության կանխարգելման հարցում միջազգային համագործակցության համար:

Այս ձևաչափով ցեղասպանության կանխարգելմանն ուղղված միջոցառումների կազմակերպմամբ Հայաստանը վերահաստատեց, որ հանձնառու և վճռական է իր ներդրումն ունենալ միջազգային հանրության՝ ապագա ցեղասպանությունների կանխարգելմանն ուղղված միջոցների մշակման համատեղ ջանքերում՝ միշտ ամրագրելով «այլևս երբեքը»:

Նոյեմբերի 27-ին հայկական կողմից ԱԳ նախարարի տեղակալ Կարեն Նազարյանի գլխավորությամբ տեղի ունեցավ ՀՀ-ԵՄ Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրով (ՀԸԳՀ) նախատեսված Հայաստանի Հանրապետության և Եվրոպական Միության Գործընկերության կոմիտեի անդրանիկ նիստը, որի արդյունքներով ձեռք բերված պայմանավորվածությունների մասին մեր հաղորդագրության մեջ հստակ նշված է եղել:

Եվ մի փոքր ամփոփում, քանի որ սա այս ֆորմատով մեր վերջին հանդիպումն է մինչև 2019թ․։  Պարզապես նշեմ, որ մայիսին ԱԳ նախարարի պաշտոնը ստանձնելուց հետո ԱԳ նախարարի պաշտոնակատար Զոհրաբ Մնացականյանը կատարել է շուրջ 23 աշխատանքային և պաշտոնական այց, որոնց ընթացքում ունեցել է 150-ից ավելի հանդիպումներ, որոնցից 53 երկրների ԱԳ նախարարների, մեկ տասնյակ միջազգային կառույցների ղեկավարների հետ։ Այս ժամանակահատվածում ԱԳ նախարարի պաշտոնակատարը ունեցել է 20 ելույթ և 18-ից ավելի հարցազրույց հայաստանյան և միջազգային լրատվամիջոցներին: Կներեք պարզապես չենք կարողացել հաշվարկել լրագրողների հետ ճեպազրույցների քանակը:

Անդրադառնալով տարեկան հավատարմագրմանը՝ կնշեմ, որ այս պահի դրությամբ հավատարմագրվել է միջազգային և հայաստանյան լրատվամիջոցների 153 ներկայացուցիչ։ Քանի որ հավատարմագրման վերջնաժամկետն անցել է, բայց մենք դեռ զանգեր ենք ստանում հավատարմագրվելու խնդրանքով, խնդրում եմ բոլոր նրանց, ովքեր դեռ չեն հավատարմագրվել, մինչև դեկտեմբերի 25-ը ուղարկեն իրենց հավատարմագրման հայտերը։ Կցանկանայի ևս մեկ անգամ հիշեցնել, որ 2019թ․-ից ԱԳՆ-ում անցկացվող ճեպազրույցները, մամուլի ասուլիսները և արարողակարգային հանդիպումները լուսաբանելու համար այլևս չի լինելու նախապես գրանցվելու անհրաժեշտություն։ Մուտքը լինելու է բացառապես ԱԳՆ հավատարմաքարտերով, այլապես հնարավոր չի լինի ապահովել լրագրողների և օպերատորների մուտքն ԱԳՆ շենք։ Դրա շնորհիվ մենք վերացնում ենք նախապես գրանցվելու անհրաժեշտությունը։

Եվս մեկ դիտարկում ընտրությունների հետ կապված։ Նշեմ, որ միջազգային լրատվամիջոցների կողմից մեծ հետաքրքրություն դրսևորվեց Հայաստանում կայացած խորհրդարանական արտահերթ ընտրությունների նկատմամբ. դրանք լուսաբանելու նպատակով ԱԳՆ-ն հավատարմագրել է օտարերկրյա մոտ 40 լրատվամիջոցից շուրջ 80 ներկայացուցիչ, որը բավական լավ ցուցանիշ է հայտարարված կարճ ժամանակամիջոցի համար:

Թերևս այսքանը։ Իսկ այժմ սիրով կպատասխանեմ ձեր հարցերին։

Հանրային ռադիո. Ես կխնդրեմ մի փոքր պարզաբանեք Լուկաշենկոյի հայտարարությունն այս բացահայտումների հետ կապված, մասնավորապես՝ Ադրբեջանին զենքի վաճառքի հարցում Լուկաշենկոն հորդորել էր Հայաստանին, որպեսզի քննադատի կամ հարց ուղղի Պուտինին, թե ինչու է զենքի վաճառքի քանակով առաջին տեղում։ Ինչու՞ է նման հայտարարություն արել, ի՞նչ է սա նշանակում, և արդյո՞ք Հայաստանը հետևելու է այս հորդորին։ Շնորհակալ եմ։

Աննա Նաղդալյան. Գիտեք՝ Բելառուսի նախագահի հայտարարություններին, կարծեմ, համալիր անդրադարձել է և ՀՀ վարչապետի պաշտոնակատարը, և վերջինիս մամուլի խոսնակը։ Այս առնչությամբ իրենք արդեն պատասխանը տվել են, թե ինչ հարցեր է բարձրացրել Լուկաշենկոն և ինչպես է արձագանքել հայկական կողմը:

Արտաքին գործերի նախարարության անունից միայն կարող եմ հավելել, որ տարածաշրջանում սպառազինությունների մրցավազքը մշտապես բարձր է գտնվում մեր օրակարգում, և դրա մասին վերջերս բարձրաձայնել է ԱԳ նախարարի պաշտոնակատարը ԵԱՀԿ նախարարական համաժողովի ժամանակ՝ նշելով, որ սպառնալիքների նվազեցման միջոցները պետք է առաջնային նշանակություն ունենան նաև ԵԱՀԿ մասնակից երկրների քաղաքականությունում։ Նախարարը նշել է, որ զենքի վաճառքը և մատակարարումն ուղղակիորեն նպաստում են դրա կիրառմանը և դրա  կիրառման սպառնալիքի աճին, և մասնակից պետությունները պետք է այս առումով վերանայեն իրենց գործելաոճը։

Պետք է արձանագրենք, որ, իրապես, այն ինչ-որ ոմանց համար բիզնես է, մեր ժողովրդի համար մահացու գործիք է, և ԱԳՆ-ը մշտապես իր օրակարգում է պահում տարածաշրջանում սպառազինությունների մրցավազքի կանխարգելման օրակարգը, քանի որ, սպառազինությունների մրցավազքը, ևս մեկ անգամ կրկնեմ՝ ուղղակիորեն հանգեցնում է անկայունության աճին։ Այս հարցը բարձրաձայնվում է ԱԳՆ տարբեր մակարդակներում մեր գործընկերների հետ հանդիպումներում և բազմակողմ հարթակներում։ Եվս մեկ անգամ պետք է կրկնեմ, որ մեզ համար սկզբունքային դիրքորոշում է, որ  սպառազինությունների մրցավազքը տարածաշրջանում պետք է կանխվի։

Բայց, այստեղ մեկ այլ ավելի կարևոր դիտարկում կա, որը բազմիցս շահարկման առարկա է դարձել. մեր  այս հայտարարությունը երբևէ չպետք է շփոթել վճռականության պակասի հետ։ Մենք վստահորեն կարող ենք արձանագրել, որ ՀՀ զինված ուժերն ունեն բարձր պատրաստվածություն, վճռականություն և ռազմատեխնիկական հագեցվածություն երաշխավորելու Հայաստանի և Արցախի անվտանգությունը: Պարզապես մենք գիտակցում ենք տարածաշրջանում լարվածության աճի հետևանքները հենց մեր տարածաշրջանում, ինչպես նաև դրանից դուրս, և մշտապես մեր օրակարգում է սպառազինությունների մրցավազքի կանխարգելումը, Արցախի ժողովրդի ֆիզիկական անվտանգության երաշխավորումը: Այս հարցում որևէ այլ, երկրորդ մեկնաբանություն պարզապես չի կարող լինել։

ԳԱԼԱ թիվի. Պիտի խնդրեմ անդրադառնալ Մամեդյարովի հայտարարությանը․ փորձագետները դա համարում են խայծ Հայաստանի համար, ընդհանրապես դրան հաջորդած զինադադարի որոշակի պահպանմամբ, ոչ լիարժեք պահպանմամբ, ինչ-որ չափով խայծ են համարում Հայաստանի իշխանությունների համար։ Այդ մասին կուզեի մեկնաբանություն լիներ ու նաև հայտարարությունների տեքստի վերաբերյալ․ արտգործնախարարության տեքստի մեջ նշվում է, որ ընդհանուր հայտարարի եք եկել հայտարարությունների տեքստի վերաբերյալ։ Կարելի՞ է Մամեդյարովի հայտարարությունից ենթադրել, որ այդ տեքստը նաև որոշ չափով հօգուտ իրենց է։ Շնորհակալություն։

Աննա Նաղդալյան. Ձեր հարցի մեջ արդեն պատասխանը որոշակիորեն ներառված էր։ Եթե հարցը վերաբերում է Մամեդյարովի այն հայտարարությանը, որ որոշակի փոխըմբռնման են եկել, մենք այդ հարցին արդեն անդրադարձել ենք՝ նշելով, թե փոխըմբռնումն ինչին է վերաբերում։ Փոխըմբռնումը վերաբերում է նրան, որ պայմանավորվել են շարունակել հանդիպումները՝ պահպանելով առկա դինամիկան։ Եվս մեկ համաձայնություն է ձեռք բերվել տեքստի շուրջ, և այն/տեքստի շուրջ համաձայնությունը վերաբերում է նրան, որ բոլոր կողմերն են համաձայնել տեքստի բովանդակությանը: Դա չի կարող մեկնաբանվել ի օգուտ մեկի, կամ ի վնաս մյուսի, պարզապես կողմերը համաձայնվել են տեքստի շուրջ, և այս առումով մենք արդեն համապարփակ մեկնաբանություն տվել ենք: Կարծեմ, Դուք էլ վկայակոչեցիք և տեսել եք հայտարարությունը։ Մնացածը պարզապես փորձագիտական մեկնաբանություններն են, որոնց ես չէի ցանկանալ անդրադառնալ։

Սպուտնիկ Արմենիա. Մի ճշտող հարց: Նիկոլ Փաշինյանը երեկ անդրադարձավ կենսաբանական լաբորատորիաներին, և կարծես թե հակասություն կար Լավրովի հայտարարության հետ, որ բանակցություններ են գնում: Փաշինյանը մասնավորապես ասաց, որ նախորդ իշխանությունների հետ է բանակցություններ գնացել: Ուզում եմ հասկանալ՝ այս պահին ի՞նչ ընթացքում է, արդյո՞ք բանակցություններ կան, ի՞նչ կարգավիճակում է գտնվում այդ հարցը: Շնորհակալություն:

Աննա Նաղդալյան. Գիտեք, այս հարցով կարող եմ նշել հստակորեն, որ սանիտարահամաճարակային վերահսկողության ոլորտը հայ-ռուսական օրակարգի մի մաս է կազմում, և այդ հարցի շուրջ համագործակցության երկխոսություն կա: Իսկ ինչ վերաբերում է կենսաբանական լաբորատորիաներին, պետք է պարզապես վերահաստատեմ, որ այդ լաբորատորիաները Հայաստանինն են, պատկանում են Հայաստանին, վերահսկվում են մեր կողմից: Այդտեղ աշխատում են բացառապես հայ փորձագետներ: Եվ դրանք ունեցել են, ունեն և կունենան բացառապես քաղաքացիական բնույթ:

Ինչ վերաբերում է երկխոսությանը, մենք մշտապես ասել ենք, որ դա մեր օրակարգի մի մաս է, և դրա շուրջ երկխոսություն կա: Ուրիշ որևէ բան այս առումով չկա: Եթե պարզաբանման կարիք կա, պարզապես ասեք, կարող է՝ ինչ-որ բան բաց եմ թողել:

Սպուտնիկ Արմենիա. Նկատի ունեմ զինվորականների … Արդյոք պայմանագիր քննարկվում է, չի քննարկվում:

Աննա Նաղդալյան. Այստեղ երկու բան պետք է ընդգծեմ: Լաբորատորիաները, մենք մշտապես ասել ենք, քաղաքացիական բնույթ ունեն, և Հայաստանի պարագայում ռազմական ներկայության խնդիր չկա: Միաժամանակ պետք է ասեմ, որ Հայաստանը որևէ բանակցություն չի վարում մեր երկրի տարածքում երրորդ երկրի զինվորների տեղակայման մասին:

Արմենպրես. Տեղեկություն տարածվեց, որ ԱԺ արտահերթ ընտրություններից հետո արտգործնախարարությունը ԵԽԽՎ մոնիտորինգի հանձնաժողովում առաջարկել է Հայաստանը հանել մոնիտորինգի տակ գտնվող երկրների շարքից, բայց բացասական արձագանք է ստացել: Արդյոք նման փորձ եղել է, և եթե այո, որն է եղել բացասական արձագանքի պատճառը: Շնորհակալություն:

Աննա Նաղդալյան. Գիտեք, այստեղ մեկ ճշգրտող հանգամանք պետք է ընդգծենք, որ ԵԽԽՎ մոնիտորինգի հանձնաժողովի նիստերը դռնփակ են և գաղտնի, և առաջին հարցը, որ ծագում է, ինչպես են մոնիտորինգի ժամանակ քննարկումները հայտնվել լրատվական դաշտում: ԵԽԽՎ մոնիտորինգի հանձնաժողովի նիստերին մասնակցում է ԱԺ պատվիրակությունը, և արտաքին գործերի նախարարությունը չի մասնակցում այդ նիստերին, ուստի երկրորդ զարմանալի հարցն այն է, ինչպես է Արտաքին գործերի նախարարությունն առաջարկ կամ նախագիծ ներկայացրել մի նիստին, որին ինքը չի մասնակցում:

Արտաքին գործերի նախարարությունը մոնիտորինգի կամ այլ ձևաչափով առաջարկություններ կարող է ներկայացնել ԵԽ նախարարական կոմիտեում, իսկ այդտեղ մեր գործունեությունը մենք լայնորեն լուսաբանում ենք, և դրա օրակարգերի մասին դուք տեղյակ եք: Իսկ Ձեր կողմից նշված նիստին արտաքին գործերի նախարարությունը պարզապես անգամ ներկա չի լինում:

Aysor.am. Մամուլը տեղեկություններ է տարածել արտաքին գործերի ներքին հարցերի շուրջ: Այսինքն՝ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր, որ Զոհրաբ Մնացականյանը կարծես թե պահպանելու է նախարարի պաշտոնը: Բայց մամուլը այսօր գրել է, որ փոխվելու են փոխնախարարները, մասնավորապես խոսակցություն կար, որ Շավարշ Քոչարյանը լքելու է պաշտոնը և ունենալու է խորհրդականի կարգավիճակ: Եվ նաև նոր փոխնախարարի անուն էր նշվում: Կխնդրեի՝ հստակեցնեիք հատկապես Շավարշ Քոչարյանի մասով, և առհասարակ լինելու է փոփոխություն, թե՝ ոչ: Շնորհակալություն:

Աննա Նաղդալյան. Գիտեք, մեր դիվանագիտական ծառայությունը, ինչպես վերջին մի քանի ամսում նաև դուք նկատած կլինեք, մշտապես փոփոխվող կառույց է, որտեղ կան ռոտացիաներ, մասնավորապես խոսքը գնում է դեսպանների ռոտացիայի մասին: Իսկ ինչ վերաբերում է ԱԳՆ կենտրոնական ապարատում Ձեր կողմից վկայակոչված փոփոխությանը, ապա ես նման տեղեկատվություն չունեմ:

Գիտեք, պարբերաբար մամուլում ԱԳՆ մոտ կանգնած աղբյուրների վկայակոչմամբ տեղեկատվություն է հայտնվում, ու վերջին շրջանում հաշվի առնելով, թե ինչ տեղեկատվություն է մոտավորապես այդ աղբյուրի վկայակոչմամբ տրվում, որ մեզ անձամբ հետաքրքիր է դարձել, թե այդ աղբյուրը ով է, որովհետև երբեմն նա այնպիսի տեղեկատվություն է տարածում, որին մենք տեղյակ չենք, մենք էլ ենք զարմանում, թե արդյոք նման բան կա ԱԳՆ-ում, թե չկա: Ուստի մեզ էլ է հետաքրքիր, և երբ բացահայտվի աղբյուրը, գուցե հարցնենք, թե իրեն որտեղից այդ տեղեկատվությունը, որին մենք էլ չենք տիրապետում:

Արմենպրես. Տեղեկություն կա նաև, որ Վատիկանում Հայաստանի դեսպան նշանակվելու է ԱԳ նախարարի տեղակալ Կարեն Նազարյանը: Նման հարց քննարկվու՞մ է, թե չէ:

Աննա Նաղդալյան. Ես ստիպված եմ լինելու կրկնել այն, ինչ մենք կրկնում ենք այս հարցերի պարագայում. Ինչպես նշեցի դեսպանների փոփոխումը, նշանակումը, հետկանչը բնականոն բնույթ է կրում Արտաքին գործերի նախարարությունում: Դեսպանների նշանակման կարգը տեղի է ունենում ՀՀ Սահմանադրության հիման վրա և «Դիվանագիտական ծառայության» մասին օրենքի շրջանակներում. այն է՝ արտգործնախարարի առաջադրմամբ, վարչապետի հաստատմամբ և ՀՀ նախագահի հրամանագրով: Մինչև այս ամբողջ գործընթացի ավարտը, մենք դեսպանների նշանակման կամ հետկանչման վերաբերյալ որևէ մեկնաբանություն հրապարակային չենք տալիս՝ ելնելով կոռեկտության սկզբունքից:

Para TV․ Երկու հարց ունեմ մի հարցը կապված է Տաթևիկ Ռևազյանի  հետ։ Նա այցելել է Եվրոպա և հանդիպել է իր ադրբեջանցի գործընկերոջ հետ։ Դուք տեղյակ չէիք, հա,՞ այդ հանդիպումից։ Ի՞նչ նորություններ կան, ի՞նչ պարզաբանում է տվել Տաթևիկ Ռևազյանն այս հարցով։ Եվ երկրորդ հարցը, ինչ վերաբերում է նախորդ օրը  Իրանում ՀՀ դեսպանի հայտարարությանը։ Նշել էր, որ ԱՄՆ-ը փորձեր էր կատարել ճնշումներ գործադրել Հայաստանի վրա՝ նվազեցնելու համար Իրանի հետ Հայաստանի հարաբերությունները։ Ի՞նչ ճնշումների մասին է խոսքը։ Կխնդրեմ մեկնաբանել։

Աննա Նաղդալյան. Առաջին հարցի հետ կապված՝ Տաթևիկ Ռևազյանի։ Գիտեք, եթե չեմ սխալվում սեպտեմբերի 19-ին ընդունվել է վարչապետի N 1230 որոշումը, որով հստակ ամրագրված է գործուղումների համաձայնեցման կարգը, ըստ որի ԱԳ նախարարության հետ բարձրաստիճան պաշտոնյաները սահմանված ժամկետներում համաձայնեցնում են գործուղումներն ու ծրագրված հանդիպումները։ Ինչպես արդեն Տաթևիկ Ռևազյանն ասել է, այդ հանդիպումները ծրագրված չեն եղել, տեղի են ունեցել պարզապես ոտքի վրա, ուստի այդ հանդիպումներն Արտաքին գործերի նախարարության հետ չէին կարող համաձայնեցվել։ Ինչ վերաբերում է հանդիպման էությանը և այլն, պետք է պարզապես դիտարկել, որ դա բազմակողմ հարթակ է, և այդտեղ ներկայացված են բոլոր երկրների ներկայացուցիչները, ուստի հանդիպումների հավանականությունը բազմաթիվ է։ Բայց ինչպես ինքն է ներկայացրել, որոշակի թեմաների շուրջ չեն քննարկել, կխնդրեմ իր պարզաբանման վրա հիմնվել։ ԱԳՆ-ի հետ համաձայնեցման առնչությամբ նշեմ, որ համաձայնեցվում են գործուղումները, դրանց նպատակահարմարությունը և արդեն ծրագրավորված հանդիպումները։

Երկրորդ հարցի առնչությամբ։ Պետք է խոստովանեմ ես այդ հայտարարությանը տեղյակ չեմ, բայց այս համատեքստում կարող եմ ընդգծել մի բան, որ երեկ էլ եմ ընդգծել։ Հայաստանն իր միջազգային հարաբերությունները կառուցում է սուվերեն իրավահավասարության սկզբունքի հիման վրա։ Մենք որևէ երկրի հետ հարաբերություններ չենք կառուցում մեկ այլ երկրի դեմ և երբևէ չենք կառուցել, և երբևէ չենք կառուցելու։ Դա մեր օրակարգի մեջ պարզապես չկա։ Այս սկզբունք է ընկած Հայաստանի արտաքին քաղաքականության հիմքում՝ սուվերեն իրավահավասարություն։ Որևէ մեկի դեմ մեր արտաքին քաղաքականության օրակարգն ուղղված չէ։

ArmDaily. Արդյո՞ք Մադրիդյան սկզբունքները շարունակելու են մնալ ղարաբաղյան հակամարտության բանակցային գործընթացի առանցքում: Սա առաջին հարցը: Եվ երկրորդ հարցը. պաշտոնական Երևանը ինչպե՞ս է վերաբերվում Ստանիսլավ Զասի հնարավոր նշանակմանը ՀԱՊԿ-ի գլխավոր քարտուղարի պաշտոնին: Շնորհակալություն:

Աննա Նաղդալյան. Առաջին հարցի առնչությամբ պետք է վերահաստատեմ այն, ինչ մենք այս ամբողջ ընթացքում հաստատել ենք, որ մենք մշտապես ներկայացրել ենք մեր դիրքորոշումը և մոտեցումները ղարաբաղյան հիմնախնդրի կարգավորման հարցում: Այն է՝ բացառապես Մինսկի խմբի համանախագահության շրջանակներում, բացառապես խաղաղ բանակցությունների միջոցով, և մեզ համար այդ ամբողջ գործընթացում գերակա նշանակություն ունի Արցախի անվտանգությունը և կարգավիճակը, որոնք միմյանց հետ փոխկապակցված են: Նաև Արցախը՝ որպես հակամարտության հիմնական կողմ, պետք է որոշիչ ձայն ունենա տևական խաղաղության հաստատման գործընթացում: Որևէ այլ մեկնաբանության կարիք չկա: Ես նշեցի, որ երկու երկրների արտգործնախարարները պայմանավորվել են առաջիկայում նույնպես պահպանել հանդիպումների դինամիկան, և բոլոր հանդիպումներից հետո մենք հստակ ներկայացրել ենք, թե ինչ է քննարկվել, ինչ է եղել օրակարգում և ինչ պայմանավորվածություններ են ձեռք բերվել: Այս փուլում որևէ այլ բան չեմ կարող ասել, քան այն, որ մեր սկզբունքները և մոտեցումները հստակ են:

Երկրորդ հարցի առնչությամբ, ինչպես գիտեք, ՀԱՊԿ շրջանակներում մեր բոլոր գործողություններն ուղղված են եղել կառույցի արդյունավետության առավել բարձրացմանը, և այդ ամբողջ գործընթացը պետք է ավելի համապարփակ դիտարկվի: Բայց ինչ վերաբերում է գլխավոր քարտուղարի հարցին, այս պահի դրությամբ պետք է արձանագրեմ, որ այդ հարցին վերջնական լուծում չի տրվել:

ArmDaily. Հարցիս պատասխանը չստացա. Հայաստանը ինչպե՞ս է վերաբերվում Ստանիսլկավ Զասի հնարավոր նշանակմանը ՀԱՊԿ-ի գլխավոր քարտուղարի պաշտոնին

Աննա Նաղդալյան. ՀԱՊԿ Գլխավոր քարտուղարի հարցը վերջնական լուծում չի գտել, որպեսզի մենք կարողանանք կարծիք հայտնել ինչ-որ մի անձնավորության առնչությամբ:

Ազատություն ռադիոկայան. Մենք տեսանք, որ նախորդ օրերին Ստանիսլավ Զասն այց կատարեց կենտրոնասիական ՀԱՊԿ անդամ երկրներ՝ Ղազախստան, Ղրղզստան և Տաջիկստան: Բոլոր երեք երկրների ղեկավարներն էլ իրենց աջակցությունը հայտնեցին ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի պաշտոնում Բելառուսի այդ թեկնածուին: Սպասվու՞մ է արդյոք Զասի այցը Երևան, և իմ նախորդ գործընկերոջ հարցի շարունակություն, եթե կարող եք հավելյալ մանրամասներ ներկայացնել, թե ինչ փուլում են բանակցությունները գլխավոր քարտուղարի շուրջ: Շնորհակալություն:

Աննա Նաղդալյան.  Ձեր հարցի առաջին հատվածի առնչությամբ ասեմ, որ այս պահի դրությամբ Բելառուսի Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Ստանիսլավ Զասի այց Հայաստան չի նախատեսվում: Իսկ երկրորդ հարցի առնչությամբ, թե ինչ փուլում են բանակցությունները, ինչպես գիտեք, գործընթացը շարունակվում է: Ես նոր ասացի, որ գլխավոր քարտուղարի շուրջ հարցը վերջնական լուծում դեռևս չի ստացել, որպեսզի ձեզ կարողանամ ավելի մանրամասն որևէ ինֆորմացիա տրամադրեմ:

Առկա. Մամուլում տարածվում է տեղեկատվություն, որ փոխվարչապետ Տիգրան Ավինյանը նամակ է ստացել Կոզակից, որ Հայաստանի համար գազի գինը կբարձրանա մինչև 215 դոլլար: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք այս տեղեկատվությունը, ունե՞ք հավելյալ տեղեկատվություն, որը կարող եք մեզ հայտնել:

Աննա Նաղդալյան. Այս հարցն ԱԳՆ իրավասության ներքո չէ, որպեսզի ես մեկնաբանեմ, բայց կարող եմ ասել, որ փոխվարչապետի պաշտոնակատարի գրասենյակն արդեն անդրադարձել է դրան՝ ասելով, որ հարցի շուրջ բանակցությունները շարունակվում են: Կխնդրեի, որպեսզի ավելի պատասխանատու գերատեսչությունից մեկնաբանություն խնդրեիք, որպեսզի ավելի համապարփակ տեղեկատվություն տրամադրվեր:

PARA TV. Ես մի ճշտող հարց ունեմ կապված լաբորատորիաների հետ: Եթե նշվում է, որ զինվորականների ներկայությունը այստեղ բացառվում է, խոսք լինել չի կարող, ապա ինչու՞մն է կայանում հարցը, երբ Ռուսաստանի դեսպանը նշում է, որ «մենք մտավախություն ունենք, որ կարող է և ներկայություն լինել Հայաստանում լաբորատորիաներում, թեկուզ ամերիկյան ներկայություն»: Եվ մի հարց էլ` ինչու՞մն է կայանում հարցը, որ Բելառուսի կողմից կամ Ադրբեջանի կողմից միշտ պարզաբանումներ են հնչում կամ փակ խոսակցություններից հայտարարություններ են արվում, որոնք թեժ քննարկումների առարկա են դառնում, իսկ հայկական կողմը միշտ լինում է պրոտոկոլային դիրքերում, հարցերը միշտ պրոտոկոլային պատասխաններ են ստանում: Եվ ինչու՞մն է կայանում հարցը, երբ միշտ մյուս կողմն է նախահարձակ լինում և մյուս կողմն է անընդհատ առաջինը հայտարարում, և մենք հանդիսանում ենք պատասխանողի դերում: Շնորհակալություն:

Աննա Նաղդալյան. Լաբորոտարիաների առնչությամբ մեր դիրքորոշումը, մեր ասածը հստակ է: Դրանք ունեն քաղաքացիական նշանակություն, և այստեղ ռազմական ներկայության մասին խոսք լինել չի կարող, Հայաստանի պարագայում: Որևէ այլ մեկնաբանություն այս հարցում չկա: Այս հարցն արդեն ինձ չպետք է ուղղվեր, ես չեմ պատասխանատուն:

Իսկ  ինչ վերաբերվում է, թե մենք ինչու ենք պատասխանը տվողի դերում` գիտեք, երբ կա հանդիպում, որը դռնփակ է, և դրա վերաբերյալ քննարկումները չպետք է հրապարակայնացվեն, մենք հետևում ենք դիվանագիտական կոռեկտության կանոններին. մենք չենք հրապարակում դռնփակ նիստերի բովանդակությունը: Բայց երբ լինում է հրապարակում, մենք նույնպես ասում ենք, թե մյուս կողմին նաև ինչ արձագանք է տրվել: Նաև բերվեց Բելառուսի օրինակը, թե դռնփակ նիստում ինչ է քննարկվել, եղել է համապատասխան հայկական կողմի արձագանքը, թե դրան ինչպես է արձագանքել հայկական կողմը: Պարզապես կան դիվանագիտական էթիկայի որոշակի կանոններ, երբ դռնփակ նիստերի խոսակցությունները չպետք է լինեն հրապարակային: Դրա համար դրանք կոչվում են դռնփակ նիստեր:

Մամեդյարովի դեպքում, երեկ, երբ եղավ ամբողջ աժիոտաժը, թե Մամեդյարովը բացահայտել է, որ փոխհամաձայնության են եկել կողմերը, իրականում ԱԳ նախարարը դրա մասին ասել է դեռևս դեկտեմբերի 6-ի ելույթում, որ լավ և ոգևորիչ է, որ մենք եկել ենք համաձայնության համատեղ հայտարարության տեքստի շուրջ, արդյոք դեկտեմբերի 6-ին մեր ասվածը, երբ կրկնվում է դեկտեմբերի 19-ին Մամեդյարովի կողմից, կարելի է ասել, որ նա ինչ-որ բան է բացահայտել: Այստեղ որևէ բացահայտում չի եղել, մենք նույնպես արձանագրել ենք դերևս դեկտեմբերի 6-ին, որ եկել ենք համաձայնության համատեղ հայտարարության տեքստի շուրջ՝ պահպանելու հանդիպումների դինամիկան:

Aravot.am. Շնորհակալ եմ: Երկու հարց, եթե կարելի է: Օրերս Ալիևը հայտարարեց, որ 2019-ը, այսպես կոչված, բեկումնային է լինելու հակամարտության կարգավորման համար: Ձեր գնահատմամբ, սա որքանով է ազդակ, որ նա բռնելու է, ի վերջո, կառուցողականության ճանապարհը: Երկրորդը, ինչպես գիտենք Տավուշի սահմանագոտում Ադրբեջանի բանակային ստորաբաժանումները փոխարինվում են սահմանապահ զորքերով: Հարցս ռազմական բնույթին չի վերաբերվում, այլ վերաբերվում է, թե ձեր գնահատմամբ, սա ինչ ազդակ է բանակցային գործընթացի համար:

Աննա Նաղդալյան.  2019-ի հետ կապված, պետք է ասեմ, որ եղավ նաև վարչապետի պատասխան հայտարարությունը, որ շարունակելու ենք գործընթացը համապատասխան հիմքերի վրա: Այս ընթացքում Ադրբեջանից եղած հայտարարություններին տարբեր ածականներ են տրվել, թե 2019-ին ինչ է լինելու, թե ինչպիսի միջավայր է ստեղծվել համապատասխան գործընթացի համար, որ բարենպաստ միջավայր է ստեղծել գործընթացը առաջ մղելու համար: Այս առումով պետք է նորից արձանագրեմ, որ այն մասին, որ պետք է ստեղծվի բանակցային գործընթացը առաջ մղելու բարենպաստ միջավայր, մենք բազմիցս ենք նշել, նաև այն մասին, թե այդ միջավայրի կոմպոնենտները որոնք են, և որ պետք է կատարվեն, ըստ էության, մեխանիզմների ներդրման վերաբերյալ նախկինում ձեռք բերված պայմանավորվածությունները, պետք է հրաժարվել ռազմական հռետորաբանությունից և ատելության քարոզից: Այս ամեն ինչի պարագայում ես կարող եմ ասել, որ լավ է, որ առաջին անգամ նման հայտարարություն է արվել Բաքվում, որ ստեղծվել են բարենպաստ պայմաններ:

Իսկ ինչ վերաբերվում է սահմանագոտում, սահմանապահ ծառայության աշխատակիցների տեղակայմանը, այս առնչությամբ մեր համապատասխան գերատեսչությունը մեկնաբանություն է արել, որ որևէ գնահատական տալու համար հարկավոր է սպասել, և պարզապես դեռ վաղ է որևէ գնահատական տալը:

Հինգերորդ ալիք։ Վերջին շրջանում, մամուլում շատ են խոսում և հղում են անում ԱԳ նախարարի պաշտոնակատարի այն հայտարարություններին, թե Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության հարցում գլխավորն Արցախի ժողովրդի անվտանգության խնդիրն է։ Նոր Դուք Ձեր խոսքում նշեցիք սրան զուգահեռ, որ  անվտանգության խնդրին զուգահեռ նաև կարգավիճակի խնդիրն է։ Կարգավիճակը կարող ենք շատ լայն մեկնաբանել, որովհետև ինքնավարությունը կամ լայն ինքնավարությունը նույնպես կարգավիճակ է։ Ինքնորոշման իրավունքը, ուզում եմ հասկանալ, երկրորդ պլան է  մղվել, թե ոչ։

Աննա Նաղդալյան. Իսկապես, մամուլում հիմնախնդրի վերաբերյալ, կարելի է ասել վերլուծական դաշտում, շահարկումները բավականին շատ են, և մինչև Ձեր բուն հարցին անդրադառնալը մի բան հստակ ընդգծենք, և ես կուզեի, որ սա ասվեր մեկընդմիշտ, և, ընդհանրապես, ես այս հարցին ստիպված չլինեի անդրադառնալ։ Դա այն է, որ մեր պատասխանատու մոտեցումն այս հարցում երբևէ չպետք է շփոթել վճռականության պակասի հետ։ Պետք է այս հարցին մոտենալ ավելի պատասխանատու՝ հաշվի առնելով ինչ զգայուն խնդրի հետ գործ ունենք։

Իսկ ինչ վերաբերում է մեր մոտեցումներին, մենք նշել ենք, որ Ղարաբաղի անվտանգությունը և կարգավիճակը  մեզ համար գերակա նշանակություն ունեն, և մենք նաև ընդգծել ենք, որ անվտանգությունն ու կարգավիճակը փոխկապակցված են, անվտանգությունից բխում է կարգավիճակը, իսկ կարգավիճակից բխում է անվտանգությունը։

Հինգերորդ ալիք. Իսկ ինքնորոշման իրավու՞նքը։

Աննա Նաղդալյան: Իսկ ի՞նչ կարգավիճակով է լինում լիակատար անվտանգությունը, Արցախի ժողովրդի կենսական անվտանգությունը։ Ես կրկնում եմ, անվտանգությունից բխում է կարգավիճակը, իսկ կարգավիճակն իր հերթին պետք է բերի Արցախի ժողովրդի ֆիզիկական, կենսական անվտանգության ապահովմանը։

Հանրային hեռուստաընկերություն. Ազգային ժողովի ընտրություններին Ռուսաստանի կողմից Մարիա Զախարովան անդրադարձավ: Ո՞րն է ԱԳՆ դիրքորոշումն այս հարցով: Ինչու մինչ այսօր Ռուսաստանի նախագահի կողմից որևէ արձագանք դրան չկա: Որովհետև նախորդ տարիներին, որպես կանոն, լինում էին նման անդրադարձներ:

Աննա Նաղդալյան. Գիտեք, չէի ցանկանա անդրադառնալ դրան, բայց խնդրում եմ ուսումնասիրեք նախորդ տարիներին շնորհավորականների  բնույթը, ֆորմատը և ձևը, ինչպես նաև դրանց նախորդող միջոցառումները, որպեսզի ես դրան չանդրադառնամ:

Ինչ վերաբերվում է Հայաստանում տեղի ունեցող ժողովրդավարական գործընթացներին, դրանք ուղղված են Հայաստանի կարողությունների առավել ամրապնդմանը, ինչի արդյունքում Հայաստանը դառնալու է ավելի ուժեղ երկիր: Վերջինս, մենք վստահ ենք, մեր գործընկերների համար նույնպես ողջունելի է, քանի որ նրանք գործ են ունենալու ավելի ամուր և ավելի մեծ կարողություններով պետության հետ, ինչը նաև իր հերթին նպաստելու է մեր փոխգործակցության ավելացմանը, ուժեղացմանը և ավելի ընդլայնմանը:

Իսկ ինչ վերաբերում է շնորհավորականներին, կխնդրեի ինքներդ վերլուծություն անեք շնորհավորականների բնույթի, էության, դրան նախորդող միջոցառումների մասին, և եթե որևէ այլ ուրիշ հարց մնա, խնդրում եմ նորից դիմեք ԱԳՆ, այդ ժամանակ մեծ սիրով մեկնաբանություն կտանք: