Հայաստանը Եվրոպայի խորհրդի (ԵԽ) լիիրավ անդամ է 2001թ. հունվարի 25-ից: 

Եվրոպայի խորհրդին Հայաստանի անդամակցության գործընթացը սկիզբ է առել 1995թ.: 1996թ. հունվարի 26-ին ՀՀ Ազգային ժողովը ԵԽ խորհրդարանական վեհաժողովում (ԵԽԽՎ) ստացել է hատուկ հրավիրյալի կարգավիճակ: 2000թ. նոյեմբերի 9-ին, Նախարարների կոմիտեի 2000/13 որոշման համաձայն, Հայաստանը ստացել է Եվրոպայի խորհրդի անդամ դառնալու հրավերը: 

ԵԽ Նախարարների կոմիտեի 6-ամսյա փոխանցիկ նախագահության շրջանակում՝ 2013թ. մայիսի 16-ին Հայաստանը վեց ամիս ժամկետով ստանձնել է ԵԽ Նախարարների կոմիտեի նախագահությունը:

Հայաստանն ակտիվորեն ներգրավված է ԵԽ կանոնադրական մարմինների, միջկառավարական խորհրդատվական կոմիտեների, ինչպես նաև անկախ մոնիտորինգային մարմինների աշխատանքներում, հանդես է գալիս կազմակերպության գործունեության և դերակատարության համար նշանակալի նախաձեռնություններով։ 

Եվրոպայի խորհրդի Նախարարների կոմիտեում Հայաստանը ներկայացնում է ՀՀ արտաքին գործերի նախարարը: ԱԳ նախարարների մասնակցությամբ Նախարարների կոմիտեի նստաշրջանները 2006թ.-ից ի վեր անց են կացվում մայիսին՝ տարեկան մեկ անգամ: Նախարարների կոմիտեի ամենշաբաթյա նիստերին մասնակցում են անդամ և դիտորդ երկրների մշտական ներկայացուցիչները և դրանց թվում նաև ԵԽ-ում ՀՀ մշտական ներկայացուցիչը:      

Ստրասբուրգում գործում է ԵԽ-ում Հայաստանի Հանրապետության մշտական ներկայացուցչությունը: ԵԽ-ում ՀՀ մշտական ներկայացուցիչն է Արմեն Պապիկյանը: 

Երևանում գործում է Եվրոպայի խորհրդի գրասենյակը, որն իրագործում է Հայաստան-Եվրոպայի խորհուրդ Գործողությունների ծրագիրը՝ օժանդակելով ՀՀ օրենսդրական և ինստիտուցիոնալ բարեփոխումներին։ Գրասենյակի ղեկավարը Մաքսիմ Լոնգանգեն է:

ԵԽԽՎ-ում Հայաստանի Հանրապետության պատվիրակությունը ձևավորվում է ՀՀ Ազգային ժողովի պատգամավորներից: Այն կազմված է չորս ներկայացուցիչներից և չորս փոխարինող անդամներից:

ԵԽ Տեղական և շրջանային իշխանությունների կոնգրեսում Հայաստանի պատվիրակությունը ձևավորվում է ՀՀ տեղական ինքնակառավարման մարմինների ներկայացուցիչներից:

Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում (ՄԻԵԴ) Հայաստանը ներկայացված է ՀՀ-ից ընտրված դատավորի մակարդակով: ՄԻԵԴ-ում ՀՀ շահերը ներկայացնում է Միջազգային իրավական հարցերով ՀՀ ներկայացուցիչը:

Եվրոպայի խորհրդին անդամակցությունից ի վեր Հայաստանը գործուն քայլեր է ձեռնարկել ԵԽ-ի առջև ստանձնած պարտավորությունների կատարման ուղղությամբ:

Վավերացվել են անդամակցությամբ նախատեսված ԵԽ բոլոր կոնվենցիաները:

Տարբեր տարիներին ԵԽ քարտուղարության և «Ժողովրդավարություն իրավունքի միջոցով եվրոպական հանձնաժողովի» (Վենետիկի հանձնաժողով) փորձագիտական աջակցությամբ փոփոխվել են ՀՀ համապատասխան օրենսգրքերն ու օրենքները, այդ թվում՝ իրականացվել է 2015թ. ՀՀ Սահմանադրության փոփոխությունը և դրանից բխող օրենսդրական բարեփոխումները, որոնք շարունակական բնույթ են կրում: 

Հայաստանում Եվրոպայի խորհրդի կողմից իրագործվող ծրագրերը կազմվում են Հայաստանի կառավարության առաջնահերթությունների, ինչպես նաև ԵԽ մոնիտորինգային և խորհրդատվական մարմինների առաջարկությունների հիման վրա՝ նպաստելով Հայաստանում մարդու իրավունքների, ժողովրդավարության և իրավունքի գերակայության ոլորտներում եվրոպական չափորոշիչներին համապատասխան բարեփոխումների իրականացմանը: Գործողությունների ծրագրի ձևաչափով ընթացող այս համագործակցությունը Հայաստանն ու Եվրոպայի խորհուրդը կիրառում են 2012թ.-ից:

ՀՀ-ԵԽ 2023-2026թթ․ Գործողությունների ծրագիրը, որի պաշտոնական մեկնարկը տրվել է Երևանում 2023թ. փետրվարի 16-ին, նախատեսում է ՀՀ դատաիրավական համակարգի, արդարադատության արդյունավետության բարձրացման, կոռուպցիայի, կիբերհանցագործությունների դեմ պայքարի, կենսաբժշկության, քրեակատարողական հիմնարկներում առողջապահության բարելավման, պրոբացիոն համակարգի զարգացման, կանանց, երեխաների, ազգային փոքրամասնությունների, ինչպես նաև սոցիալական իրավունքների ամրապնդման, ՏԻՄ ոլորտի բարեփոխումներ։ Գործողությունների ծրագրի ընդհանուր բյուջեն կազմում է 23 մլն եվրո, որից 2.8 մլն եվրոն ԵԽ-ը հատկացրել է Լեռնային Ղարաբաղի  բռնի տեղահանված փախստականների սոցիալական, առողջապահական, կրթական, բնակապահովման, զբաղվածության միջնաժամկետ և երկարաժամկետ կարիքները հոգալու և այդ նպատակով մշակված ԵԽ Համապարփակ փաթեթի շրջանակում:

Գործողությունների ծրագրի ֆինանսավորումն ապահովվում է ԵՄ-ի, ԵԽ Մարդու իրավունքների հիմնադրամի, Նորվեգիայի, Շվեդիայի, Գերմանիայի, Ավստրիայի, Ֆրանսիայի, Նիդերլանդների, Լիխտենշտայնի, Իռլանդիայի, Կիպրոսի, Լիտվայի կողմից:        

ՀՀ-ԵԽ Գործողությունների ծրագիրը փոխլրացվում է 2015թ. ԵՄ Արևելյան գործընկերության երկրների համար ստեղծված Գործընկերություն հանուն լավ կառավարման (Partnership for Good Governance – PGG) ԵՄ-ԵԽ համատեղ նախաձեռնությամբ: Հայաստանի համար 2023-2027թթ. PGG ծրագիրն ուղղված է դատաիրավական բարեփոխումների իրագործմանը, իրավահավասարության, կանանց իրավունքների առաջխաղացմանը, կոռուպցիայի և տնտեսական հանցագործությունների կանխարգելման և դրանց դեմ պայքարի պետական կառույցների ամրապնդմանը: 

Հայաստանը ստորագրել և վավերացրել է Եվրոպայի խորհրդի 70 կոնվենցիա և միացել 12 մասնակի համաձայնագրի: /http://www.conventions.coe.int//

Համագործակցություն ԵԽ կանոնադրական մոնիտորինգային մարմինների հետ

ԵԽ Մարդու իրավունքների հանձնակատար

Armenia - Country work - Commissioner for Human Rights (coe.int)

ԵԽԽՎ – ԵԽ անդամ պետությունների պարտավորությունների և հանձնառությունների հարգման կոմիտե (Մոնիտորինգային կոմիտե)

Res. 2560 - Resolution - Details tab (coe.int)

Տեղական և տարածքային իշխանությունների կոնգրես – Մոնիտորինգային կոմիտե

Monitoring and Election Observation Reports - Congress of Local and Regional Authorities (coe.int)

Համագործակցություն ԵԽ մոնիտորինգային և խորհրդատվական մարմինների հետ

Ժողովրդավարություն իրավունքի միջոցով (Վենետիկի հանձնաժողով)

Venice Commission :: Council of Europe (coe.int)

Կոռուպցիայի դեմ պայքարի պետությունների խումբ (GRECO)

Armenia - Arménie - Group of States against Corruption (coe.int)

Պայքար փողերի լվացման դեմ (МONEVAL)

Armenia - Committee of Experts on the Evaluation of Anti-Money Laundering Measures and the Financing of Terrorism (coe.int)

Պայքար հանցավոր ճանապարհով ստացված եկամուտների լվացման և ահաբեկչության ֆինանսավորման դեմ  (COP198)

Reports on the implementation of CETS no.198 - Criminal of the Parties to CETS 198 (coe.int)

Պայքար ռասիզմի, ատելության և անհանդուրժողության դեմ (ECRI)

https://www.coe.int/en/web/european-commission-against-racism-and-intolerance/armenia

Ազգային փոքրամասնությունների պաշտպանություն

htpps://www.coe.int/en/web/minorities/armenia

Պայքար մարդկանց թրաֆիկինգի դեմ (GRETA)

https://www.coe.int/en/web/anti-human-trafficking/armenia1

Նվաստացնող և անմարդկային վերաբերմունքի վերացում (CPT)

The CPT and Armenia - CPT (coe.int)

Եվրոպական սոցիալական խարտիա

Armenia - Social Rights (coe.int)

Արդարադատություն

Արդարադատության արդյունավետության եվրոպական կոմիտե (CEPEJ)

Armenia - European Commission for the Efficiency of Justice (CEPEJ) (coe.int)

Եվրոպական դատախազների խորհրդատվական կոմիտե (CCPE)

CCPE country profile Armenia - Consultative Council of European Prosecutors (CCPE) (coe.int)

Այցեր

Եվրոպայի խորհուրդ

2025թ. մարտ	ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահ Ալեն Սիմոնյան
2024թ. մայիս	ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյան
2023թ. հոկտեմբեր	ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան
2022թ. հունիս	ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահ Ալեն Սիմոնյան
2022թ. մայիս	ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյան
2019թ. հոկտեմբեր	ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահ Արարատ Միրզոյան
2019թ. ապրիլ	ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան
2018թ. նոյեմբեր	ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Զոհրաբ Մնացականյան
2018թ. հունվար	ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյան
2017թ. հոկտեմբեր	ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Էդվարդ Նալբանդյան
2013թ. հոկտեմբեր	ՀՀ փոխվարչապետ, տարածքային կառավարման նախարար Արմեն Գևորգյան
2013թ. հոկտեմբեր	ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյան
2013թ. սեպտեմբեր	ՀՀ արտաքին գործերի նախարար, ԵԽ նախարարների կոմիտեի նախագահ Էդվարդ Նալբանդյան
2013թ. հունիս	ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահ Հովիկ Աբրահամյան
2013թ. հունիս	ՀՀ արտաքին գործերի նախարար, ԵԽ նախարարների կոմիտեի նախագահ Էդվարդ Նալբանդյան
2013թ. մայիս	ՀՀ արտաքին գործերի նախարար, ԵԽ նախարարների կոմիտեի նախագահ Էդվարդ Նալբանդյան
2012թ. սեպտեմբեր	ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահ Հովիկ Աբրահամյան
2011թ. հունիս	ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյան
2009թ. հունիս	ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահ Հովիկ Աբրահամյան
2008թ. մայիս	ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահ Տիգրան Թորոսյան
2007թ. դեկտեմբեր	ՀՀ վարչապետ Սերժ Սարգսյան
2005թ. մայիս	ՀՀ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյան
2004թ. հունիս	ՀՀ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյան
2004թ. մայիս	ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահ Արթուր Բաղդասարյան
2001թ. հունվար	ՀՀ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյան

Հայաստան 

2025թ. ապրիլ	ԵԽԽՎ նախագահ Թեոդորոս Ռուսոպուլոս
2024թ. ապրիլ	ԵԽ գլխավոր քարտուղար Մարիա Պեյչինովիչ Բուրիչ
2023թ. հոկտեմբեր	Մարդու իրավունքների հանձնակատար Դունյա Միյատովիչ
2022թ. հունիս	ԵԽ գլխավոր քարտուղար Մարիա Պեյչինովիչ Բուրիչ
2019թ. մարտ	ԵԽԽՎ նախագահ Լիլիան Մորի Պասկիե
2018թ. սեպտեմբեր	ԵԽ մարդու իրավունքների հանձնակատար Դունյա Միյատովիչ
2017թ. նոյեմբեր	ԵԽ տեղական և շրջանային իշխանությունների կոնգրեսի նախագահ Գուդրուն Մոսլեր-Թորնստրյոմ
2016թ. հունիս	ԵԽ տեղական և շրջանային իշխանությունների կոնգրեսի նախագահ Ժան-Կլոդ Ֆրեկոն
2015թ. ապրիլ	ԵԽ գլխավոր քարտուղար Թորբյորն Յագլանդ
2015թ. ապրիլ	ԵԽԽՎ նախագահ Անն Բրասյոր
2014թ. հոկտեմբեր	ԵԽ մարդու իրավունքների հանձնակատար Նիլս Մուժնիկս
2013թ. հոկտեմբեր	ԵԽ գլխավոր քարտուղար Թորբյորն Յագլանդ
2013թ. հոկտեմբեր	ԵԽ մարդու իրավունքների հանձնակատար Նիլս Մուժնիկս
2013թ. հուլիս	Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի նախագահ Դին Շպիլման
2013թ. հունիս	ԵԽ տեղական և շրջանային իշխանությունների կոնգրեսի նախագահ Հերվիգ Վան Շտաա
2013թ. մայիս	ԵԽԽՎ նախագահ Ժան-Կլոդ Մինյոն
2013թ. ապրիլ	ԵԽ գլխավոր քարտուղար Թորբյորն Յագլանդ
2011թ. հունվար	ԵԽ մարդու իրավունքների հանձնակատար Թոմաս Համարբերգ
2010թ. հոկտեմբեր	ԵԽ գլխավոր քարտուղար Թորբյորն Յագլանդ
2008թ. հուլիս	ԵԽԽՎ նախագահ Լուիս Մարիա դե Պուչ
2008թ. մարտ	ԵԽ մարդու իրավունքների հանձնակատար Թոմաս Համարբերգ
2007թ. նոյեմբեր	ԵԽ գլխավոր քարտուղար Թերի Դևիս
2007թ. հոկտեմբեր	ԵԽ մարդու իրավունքների հանձնակատար Թոմաս Համարբերգ
2007թ. հուլիս	ԵԽԽՎ նախագահ Ռենե վան դեր Լինդեն
2006թ. հոկտեմբեր	ԵԽ մարդու իրավունքների հանձնակատար Թոմաս Համարբերգ
2005թ. օգոստոս	ԵԽԽՎ նախագահ Ռենե վան դեր Լինդեն
2002թ. հոկտեմբեր	ԵԽ մարդու իրավունքների հանձնակատար Ալվարո Խիլ-Ռոբլես
2001թ. սեպտեմբեր	ԵԽԽՎ նախագահ լորդ Դեյվիդ Ռասըլ Ջոնսթոն
1999թ. սեպտեմբեր	ԵԽԽՎ նախագահ լորդ Դեյվիդ Ռասըլ Ջոնսթոն

Օգտակար հղումներ՝

Եվրոպայի խորհուրդ` www.coe.int

ԵԽ խորհրդարանական վեհաժողով` assembly.coe.int

ԵԽ տեղական և շրջանային իշխանությունների կոնգրես՝ https://www.coe.int/en/web/congress/home 

Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան` www.echr.coe.int/echr

ԵԽ-ում ՀՀ մշտական ներկայացուցչություն` www.coe.mfa.am 

Երևանում ԵԽ գրասենյակ` www.coe.am

 

Թարմացված է՝ 29.04.2025թ.