ԱՄՆ

Երկկողմ հարաբերություններ

Ընդհանուր տեղեկություններ

Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները Հայաստանի Հանրապետության անկախությունը ճանաչել է 1991թ․ դեկտեմբերի 25-ին, իսկ դիվանագիտական հարաբերությունները հաստատվել են 1992թ. հունվարի 7-ին:

1992թ. փետրվարին ԱՄՆ-ն դեսպանություն է հիմնել Երևանում:

1992թ. մարտին ՀՀ-ն դեսպանություն է հիմնել Վաշինգտոնում:

1995թ. ԱՄՆ Լոս Անջելես քաղաքում հիմնվել է ՀՀ գլխավոր հյուպատոսությունը:

2021թ․ հոկտեմբերի 1-ից ԱՄՆ-ում ՀՀ դեսպանն է Լիլիթ Մակունցը:

2023թ. փետրվարի 21-ից ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանն է Քրիստինա Քվինը:

Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները Հայաստանի Հանրապետության կարևոր գործընկերներից է: Բազմաշերտ երկկողմ համագործակցությունն առանձնահատուկ տեղ է զբաղեցնում Հայաստանի քաղաքական և տնտեսական կյանքում:

2025թ. հունվարի 14-ին Վաշինգտոնում ստորագրվել է Հայաստան-ԱՄՆ ռազմավարական գործընկերության կանոնադրությունը, որը ներառում է տնտեսության, առևտրի, տրանսպորտի և էներգետիկայի, պաշտպանության և անվտանգության, ժողովրդավարության, արդարադատության, մարդկային կապերի և մշակութային փոխանակումների խթանման ոլորտներում երկկողմ համագործակցության ընդլայնմանը և խորացմանն ուղղված համապարփակ դրույթներ:

Երկկողմ հարաբերությունների՝ ռազմավարական գործընկերության մակարդակի բարձրացումը դեռևս 2019թ. հաստատված՝ Հայաստան-ԱՄՆ Ռազմավարական երկխոսության և դրա շրջանակներում ձեռքբերված պայմանավորվածությունների շարունակությունն է:

Ռազմավարական երկխոսության վերջին՝ ամփոփիչ նիստը կայացել է 2024թ. հունիսի 11-ին Երևանում:

Միացյալ Նահանգներն աջակցում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որդեգրած ժողովրդավարական բարեփոխումների օրակարգին՝ մասնավորապես օրենքի գերակայության հաստատման, դատաիրավական համակարգի բարելավման և կոռուպցիայի դեմ պայքարում:

1992 թվականից Հայաստանում գործում է ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալությունը (USAID), որն իրականացնում է փոքր ձեռներեցության խրախուսման, էներգաջրամատակարարման կարգավորման, մարդասիրական օգնության, իրավական դաշտի բարելավման, գյուղատնտեսության և զբոսաշրջության աճի և այլ բնույթի բազմաթիվ ծրագրեր:

Միացյալ Նահանգները Հայաստանին մարդասիրական և տեխնիկական օգնություն տրամադրող խոշորագույն դոնորներից է:

ԱՄՆ քաղաքական և դիվանագիտական ջանքեր է գործադրում Հայաստան-Ադրբեջան խաղաղության գործընթացի առաջմղման և Հարավային Կովկասում խաղաղության հաստատման ուղղությամբ:

Այցեր

ԱՄՆ

2025 թ. փետրվար	Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան
2025 թ. հունվար	ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյան
2023 թ. հունիս	ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյան
2023 թ. մայիս	ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյան
2022 թ. մայիս	ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյան
2022թ․ հունվար	ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյան
2020թ․ մարտ	Փոխվարչապետ Տիգրան Ավինյան
2020թ․ հոկտեմբեր	ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյան
2019թ. հունիս	ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյան
2019թ․ հուլիս	ԱԺ նախագահ Արարատ Միրզոյան
2019թ. հոկտեմբեր	Փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյան
2019թ․ ապրիլ	Փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյան
2018թ. հունիս	Նախագահ Արմեն Սարգսյան
2018թ․ հունիս	Փոխվարչապետ Տիգրան Ավինյան
2016թ. մարտ-ապրիլ	Նախագահ Սերժ Սարգսյան
2016թ. հոկտեմբեր	Նախագահ Սերժ Սարգսյան
2015թ. մայիս	Նախագահ Սերժ Սարգսյան
2013թ. հունիս	ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյան
2012թ. փետրվար	ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյան
2012թ. մարտ	Պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյան
2012թ. մայիս	ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդայան
2012թ. դեկտեմբեր	Վարչապետ Տիգրան Սարգսյան
2011թ. մայիս	ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյան
2010թ. ապրիլ	Նախագահ Սերժ Սարգսյան
2009թ. նոյեմբեր	Վարչապետ Տիգրան Սարգսյան
2009թ. մայիս	ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյան
2008թ. հուլիս	ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյան
2008թ. հոկտեմբեր	Վարչապետ Տիգրան Սարգսյան
2007թ. մարտ	ԱԳ նախարար Վարդան Օսկանյան
2007թ. հոկտեմբեր	Վարչապետ Սերժ Սարգսյան
2006թ. մարտ	ԱԳ նախարար Վարդան Օսկանյան
2005թ. հունիս	ԱԳ նախարար Վարդան Օսկանյան
2004թ. հունիս	ԱԳ նախարար Վարդան Օսկանյան
2003թ. փետրվար	ԱԳ նախարար Վարդան Օսկանյան
2001թ. մարտ	ԱԳ նախարար Վարդան Օսկանյան
2001թ. ապրիլ	Նախագահ Ռոբերտ Քոչարյան
2000թ. հունիս	Նախագահ Ռոբերտ Քոչարյան
2000թ. ապրիլ	ԱԳ նախարար Վարդան Օսկանյան
1999թ. հոկտեմբեր	Վարչապետ Վազգեն Սարգսյան
1999թ. ապրիլ	Նախագահ Ռոբերտ Քոչարյան
1997թ. հունվար	Վարչապետ Արմեն Սարգսյան
1994թ. օգոստոս	Նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյան
1993թ. հուլիս	ԱԳ նախարար Վահան Փափազյան
1991թ. նոյեմբեր	Նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյան

Հայաստան

2024թ. հուլիս	ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության ղեկավար Սամանթա Փաուեր
2024թ. հուլիս	ԱՄՆ պետքարտուղարի՝ Քաղաքացիական անվտանգություն, ժողովրդավարություն և մարդու իրավունքների հարցերով տեղակալ Ուզրա Զեա
2024թ. հուլիս	ԱՄՆ կոնգրեսական երկկուսակցական պատվիրակություն
2024թ. հունիս	ԱՄՆ պետքարտուղարի՝ կառավարման և ռեսուրսների հարցերով տեղակալ Ռիչարդ Վերմա
2024թ. հունիս	ԱՄՆ Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով պետքարտուղարի փոխտեղակալ Ջեյմս Օ’Բրայեն
2024թ. մայիս	ԱՄՆ կենտրոնական հետախուզական վարչության ղեկավարի տեղակալ Դեյվիդ Քոհեն
2023թ. սեպտեմբեր	ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության կառավարիչ Սամանթա Փաուեր
2023թ. օգոստոս	ԱՄՆ պետքարտուղարի տեղակալ Ռենա Բիթեր
2023թ. օգոստոս	ԱՄՆ Սենատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի աշխատակազմի ներկայացուցիչների այց
2023թ. ապրիլ	ԱՄՆ Առևտրի քարտուղարի գլոբալ շուկաների գծով տեղակալ Առուն Վենկատարաման
2022թ. սեպտեմբեր	ԱՄՆ Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ Նենսի Փելոսի
2022թ. հունիս	ԱՄՆ պետքարտուղարի եվրոպական և եվրասիական հարցերով տեղակալ Քերըն Դոնֆրիդ
2022թ. հուլիս	ԱՄՆ Կենտրոնական հետախուզական վարչության ղեկավար Ուիլյամ Բըրնս
2022թ. հոկտեմբեր	ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի Ժողովրդավարական գործընկերության հանձնախմբի (ԺԳՀ) նախագահ Դեյվիդ Փրայս
2021թ․ նոյեմբեր	ԱՄՆ պետքարտուղարի փոխտեղակալ Էրիկա Օլսոն
2021թ հունիսի	Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով ԱՄՆ պետքարտուղարի տեղակալի պաշտոնակատար Ֆիլիպ Ռիքեր
2019թ. սեպտեմբեր-հոկտեմբեր	ԱՄՆ կոնգրեսական պատվիրակության այց
2019թ. սեպտեմբեր	ԱՄՆ պաշտպանության քարտուղարի փոխտեղակալ Լորա Քուփըր
2019թ. մայիս	ԱՄՆ պետքարտուղարի փոխտեղակալ Ջորջ Քենթ
2019թ. հուլիս	Կալիֆորնիայի փոխնահանգապետ Ելենի Կունալակիս
2018թ. փետրվար, մայիս	ԱՄՆ պետքարտուղարի՝ եվրոպական և եվրասիական հարցերով փոխտեղակալ Բրիջիթ Բրինք
2018թ․ մարտ	ԱՄՆ պետքարտուղարի՝ տնտեսական և բիզնեսի հարցերով փոխտեղակալ Բրայան ՄաքՖիթերս
2018թ. հոկտեմբեր	ԱՄՆ նախագահի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ջոն Բոլթոն
2018թ. դեկտեմբեր	ԱՄՆ ՄԶԳ Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով փոխնախագահ Բրոք Բիրման
2017թ. սեպտեմբեր	ԱՄՆ առևտրի ներկայացուցչի տեղակալ Էդվարդ Գրեսսեր
2017թ. սեպտեմբեր	ԱՄՆ Կոնգրեսի պատվիրակության աշխատանքային այց
2017թ. հուլիս	ԱՄՆ առևտրի ներկայացուցչի տեղակալ Դեն Մուլանի
2017թ. հոկտեմբեր	Կալիֆորնիա նահանգի Սենատի և Ասամբլեայի ներկայացուցիչների պատվիրակության այց
2016թ. փետրվար	ԱՄՆ փոխպետքարտուղար Վ.Նուլանդ
2016թ. նոյեմբեր	ԱՄՆ պաշտպանության փոխքարտուղարի տեղակալ Մայքլ Քարփենթեր
2016թ. հունվար	ԱՄՆ նախագահի հատուկ հարցերով խորհրդական և Ազգային անվտանգության խորհրդի Եվրոպայի գործերով պատասխանատու տնօրեն Չարլզ Կուպչան
2016թ. հուլիս	ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի անդամ Ջիմ Կոստա
2015թ.փետրվար	Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով ԱՄՆ Պետքարտուղարի տեղակալ ՎիկտորիաՆուլանդ
2015թ․ ապրիլ	Ջեյքոբ Ջ. Լյու, Ֆինանսների դեպարտամենտի քարտուղար
2014թ. ապրիլ	Արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ Էդ Ռոյսի գլխավորած խորհրդարանական պատվիրակություն
2013թ. սեպտեմբեր	Կալիֆորնիայի նահանգային ժողովի խոսնակ Ջոն Պերեզ
2012թ. հունիս	Պետքարտուղար Հիլլարի Քլինթոն
2012թ. հոկտեմբեր	Պետքարտուղարի տեղակալի օգնական Էրիկ Ռուբին
2012թ. հոկտեմբեր	Ռազմական նավատորմի քարտուղար Ռեյ Մաբուս
2012թ. դեկտեմբեր	Մարդու իրավունքների հարցերով պետքարտուղարի փոխտեղակալ Թոմ Մելիա
2011թ. փետրվար	Պետքարտուղարի առաջին տեղակալ Ջեյմս Սթայնբերգ
2011թ. մայիս	Հազարամյակի մարտահրավեր հիմնադրամի գործադիր տնօրեն Դենիել Յոհաննես
2011թ. հոկտեմբեր	Պետքարտուղարի առաջին տեղակալ Ուիլիամ Բըրնս
2010թ. փետրվար	Պետքարտուղարի առաջին տեղակալ Ջեյմս Սթայնբերգ
2010թ. հուլիս	Պետքարտուղար Հիլլարի Քլինթոն
2009թ. հունիս	Պետքարտուղարի օգնական, Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով բյուրոյի ղեկավար Ֆիլիպ Գորդոն
2009թ. հուլիս	Պետքարտուղարի առաջին տեղակալ Ջեյմս Սթայնբերգ
2008թ. հունիս	Ժողովրդավարության, մարդու իրավունքների և աշխատանքի հարցերով պետքարտուղարի օգնական Դեյվիդ Կրամեր
2008թ. հունիս	Առևտրի քարտուղարության շուկաների հասանելիության և համապատասխանության հարցերով փոխքարտուղար Դեյվիդ Բոհիգյան
2008թ. հոկտեմբեր	Պետքարտուղարի օգնական, Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով բյուրոյի ղեկավար Դենիել Ֆրիդ
2006թ. մարտ	Պետքարտուղարի օգնական, Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով բյուրոյի ղեկավար Դենիել Ֆրիդ
2005թ. հոկտեմբեր	Պետքարտուղարի օգնական, Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով բյուրոյի ղեկավար Դենիել Ֆրիդ
2004թ. մարտ	Պետքարտուղարի տեղակալ Ռիչարդ Արմիթիջ
2001թ. դեկտեմբեր	Պաշտպանության քարտուղար Դոնալդ Ռամսֆիլդ
1999թ. հոկտեմբեր	Պետքարտուղարի տեղակալ Սթրոբ Թալբըթ
1992թ. փետրվար	Պետքարտուղար Ջեյմս Բեյքեր

Իրավապայմանագրային դաշտ

Համաձայնագրեր

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարության միջև առևտրային հարաբերությունների մասին (ստորագրվել է 1992թ. ապրիլի 2-ին, ուժի մեջ է մտել 1992թ. ապրիլի 7-ին)
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարության միջև ներդրումների խրախուսման մասին (ստորագրվել է 1992թ. ապրիլի 2-ին, ուժի մեջ է մտել ստորագրման պահից)
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարությունների միջև Հայաստանի Հանրապետությունում Միացյալ Նահանգների Խաղաղապահ կորպուսի ծրագրի մասին (ստորագրվել է 1992թ. սեպտեմբերի 24-ին, ուժի մեջ է մտել ստորագրման պահից)
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարության միջև ներդրումների փոխադարձ քաջալերման և պաշտպանության մասին (ստորագրվել է 1992թ. սեպտեմբերի 23-ին, ուժի մեջ է մտել 1996 թ. մարտի 29-ին)
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարությունների միջև գիտության և տեխնոլոգիաների բնագավառում համագործակցության մասին (ստորագրվել է 1997թ. փետրվարի 28-ին, ուժի մեջ է մտել ստորագրման պահից)
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարության միջև զանգվածային ոչնչացման զենքի տարածմանը հակազդելու բնագավառում համագործակցության մասին (ստորագրվել է 2000թ. հուլիսի 24-ին, ուժի մեջ է մտել 2002թ. նոյեմբերի 25-ին)
Հայաստանի Հանրապետության ատոմային էներգիայի օգտագործման բնագավառը կարգավորող մարմնի և ԱՄՆ միջուկային կարգավորող հանձնաժողովի միջև միջուկային անվտանգության հարցերով տեխնիկական, տեղեկատվության փոխանակման և համագործակցության համաձայնագիր (ստորագրվել է 2007թ. փետրվարին)
Ավիացիայի անվտանգության մասին համաձայնագիր (ստորագրվել է 2007թ. հոկտեմբերին)
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարության միջև օդային տրանսպորտի մասին համաձայնագիր (ստորագվել է 2008թ. նոյեմբերին)
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարության միջև Երևանի Որակի միջազգային դպրոցի կարգավիճակի մասին համաձայնագիր (ստորագրվել է 2009թ. հոկտեմբերի 5-ին)
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարության միջև գիտության և տեխնոլոգիանների բնագավառում համագործակցության մասին համաձայնագիր (ստորագրվել է 2009թ. նոյեմբերի 3-ին)
Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների պաշտպանության դեպարտամենտի միջև կենսաբանական զենքերի ստեղծման մեջ օգտագործվելիք տեխնոլոգիայի, ախտածինների և փորձառության տարածման կանխարգելման ոլորտում համագործակցության մասին համաձայնագիր (ստորագրվել է 2010թ. սեպտեմբերին)
Առևտրի և ներդրումների հայ-ամերիկյան շրջանակային համաձայնագիր (2015թ. մայիսի 7)
Հայաստանի Հանրապետության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների միջև Օտարերկրյա հաշիվների հարկային համապատասխանության ակտի կիրառումը դյուրացնելուն ուղղված համագործակցության մասին համաձայնագիր (2018թ. փետրվարի 12)
Շրջանակային համաձայնագիր Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Կալիֆորնիա նահանգի կառավարության միջև համագործակցության մասին (2019թ. սեպտեմբերի 24)

Արձանագրություններ

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարության միջև 2001թ. հունիսի 11-ին կնքված` թմրադեղերի հսկողության և իրավապահ ոլորտում համագործակցության մասին նամակ-համաձայնագրում փոփոխություններ կատարելու մասին (ստորագրված 2003թ. ապրիլի 14-ին և 2008թ. սեպտեմբերի 19-ին)

Հուշագրեր

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարության միջև հայ-ամերիկյան աշխատանքային խմբի մասին համագործակցության հուշագիր (ստորագրվել է 2000թ. հունվարի 27-ին)
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարության միջև սոցիալական և առողջապահական կարիքները բավարարելու բնագավառում համագործակցության մասին փոխըմբռնման հուշագիր (ստորագրվել է 2000թ. օգոստոսի 16-ին)
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարության միջև ԱՄՆ կառավարության կրթական փոխանակման ծրագրերին հայ ուսանողների մասնակցության մասին փոխըմբռնման հուշագիր (ստորագրվել է 2006թ. մարտի 3-ին)

Այլ

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարության միջև դիվանագիտական առաքելությունների և հյուպատոսական հիմնարկների խնամքի տակ գտնվող անձանց աշխատանքի վերաբերյալ (հայտագրերի փոխանակումը տեղի է ունեցել սեպտեմբերի 30-ին և դեկտեմբերի 30-ին, 2005թ., ուժի մեջ է մտել 2006թ. հոկտեմբերի 16-ին)
Հայաստանի Հանրապետության Կառավարության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Կառավարության միջև իրենց մաքսային մարմինների փոխադարձ օգնության վերաբերյալ համաձայնագիր (ստորագրվել է 2024թ. հունիսի 11-ին)
«Հայաստան-ԱՄՆ ռազմավարական գործընկերության կանոնադրություն» (ստորագրվել է 2025թ. հունվարի 14-ին)

Առևտրատնտեսական կապեր

Մինչև 2019թ. Հայ-ամերիկյան առևտրատնտեսական համագործակցությունը համակարգվել է Տնտեսական հարցերով հայ-ամերիկյան միջկառավարական հանձնաժողովի (US-Armenia Task Force, USATF) կողմից, որը տարեկան գումարել է մեկ նիստ (որոշ դեպքերում այդ ժամանակացույցը խախտվել է)` փոխադարձաբար երկու երկրների մայրաքաղաքներում:

2019թ. հայկական կողմի առաջարկով էականորեն ընդլայնվել է երկկողմ միջկառավարական հանձնաժողովի օրակարգը, ինչով և սկիզբ է դրվել նոր ձևաչափին` Հայ-ամերիկյան ռազմավարական երկխոսությանը (USASD):

ՀՀ-ԱՄՆ առևտրատնտեսական համագործակցության խթանման կարևոր մեխանիզմ է հանդիսանում 2015թ. մայիսի 6-ին Վաշինգտոնում ստորագրված «ՀՀ կառավարության և ԱՄՆ կառավարության միջև առևտրի և ներդրումների մասին շրջանակային համաձայնագիրը» (TIFA) և դրա հիման վրա գործող Խորհուրդը: Առևտրի և ներդրումների շրջանակային համաձայնագրի խորհրդի վերջին նիստը կայացել է 2024թ. մարտի 8-ին Վաշինգտոնում:

Առևտրաշրջանառություն (մլն. ԱՄՆ դոլար)

	արտահանում	ներմուծում (ըստ ծագման երկրի)	ներմուծում (ըստ առևտուր անող երկրի)
2020	67.9	84.2	78.3
2021	81.8	125.6	137.2
2022	78.3	383.5	459.6
2023	48.5	620.9	836.2
2024	58.9	351.7	348.5

Արտահանվող հիմնական ապրանքատեսակները՝

սպիրտ և սպիրտային ապրանքներ, գորգեր և հատակի տեքստիլ ծածկոցներ, ադամանդներ և այլ թանկարժեք և կիսաթանկարժեք քարեր ու մետաղներ, ալյումին:

Ներմուծվող հիմնական ապրանքատեսակները՝

ավտոմեքենաներ (մարդատար և բեռնատար), բջջային հեռախոսներ և կապի այլ սարքավորումներ, համակարգիչներ, հագուստ, միս և մսամթերք:

Թարմացված է՝ 13.03.2025թ.

Տպել էջը