Երկկողմ հարաբերություններ
Թուրքիա
Ընդհանուր տեղեկություններ
1991թ. դեկտեմբերի 24-ին Թուրքիայի Հանրապետությունը պաշտոնապես ճանաչել է Հայաստանի Հանրապետության անկախությունը, սակայն Հայաստանի և Թուրքիայի միջև չեն հաստատվել դիվանագիտական հարաբերություններ:
1993թ. Թուրքիան միակողմանիորեն փակել է Հայաստանի հետ օդային և ցամաքային սահմանները, իսկ 1995թ. վերաբացել է օդային սահմանը:
Հայաստանն ու Թուրքիան, միջազգային գործընկերների աջակցությամբ, մի քանի փորձ են կատարել երկկողմ հարաբերությունները կարգավորելու ուղղությամբ: Հայկական կողմի նախաձեռնությամբ, 2008թ. հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման հերթական փորձի արդյունքում, 2009թ. հոկտեմբերի 10-ին ՀՀ և ԹՀ արտաքին գործերի նախարարները Ցյուրիխում ստորագրել են «Հայաստանի Հանրապետության և Թուրքիայի Հանրապետության միջև դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատելու մասին» և «Հայաստանի Հանրապետության և Թուրքիայի Հանրապետության միջև հարաբերությունների զարգացման մասին» արձանագրությունները: Այդուհանդերձ, Թուրքիան հրաժարվել է խելամիտ ժամկետներում վավերացնել ստորագրված արձանագրությունները: 2010թ. ապրիլի 22-ին ՀՀ նախագահի հրամանագրով հայկական կողմը կասեցրել է ստորագրված արձանագրությունների վավերացման գործընթացը, իսկ 2015թ. փետրվարի 16-ի ՀՀ նախագահի մեկ այլ հրամանագրով հայ-թուրքական արձանագրությունները հետ են կանչվել Ազգային ժողովից: 2018թ. մարտի 1-ի ՀՀ նախագահի հրամանագրով դադարեցվել է հայ-թուրքական արձանագրությունների կնքման ընթացակարգը:
Հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման ներկայիս գործընթացը մեկնարկել է 2021թ. վերջին։ Երկու երկրների հարաբերությունները կարգավորելու նպատակով Հայաստանի և Թուրքիայի նշանակած հատուկ ներկայացուցիչները հանդիպել են չորս անգամ, համապատասխանաբար՝ 2022թ. հունվարի 14-ին, փետրվարի 24-ին, մայիսի 3-ին և հուլիսի 1-ին։
Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների կարգավորման գործընթացի շրջանակներում 2022թ․ փետրվարից վերականգնվել է երկու երկրների միջև ուղիղ ավիահաղորդակցությունը։ Թուրքական կողմի հրավերով 2022թ. մարտի 10-12-ը ՀՀ ԱԳ նախարարը մասնակցել է Անթալիայի դիվանագիտական ֆորումին, որի շրջանակներում հանդիպել է ԹՀ ԱԳ նախարարի հետ:
2022թ. հուլիսի 1-ին Հայաստանի և Թուրքիայի հատուկ ներկայացուցիչները Վիեննայում պայմանավորվածություն են ձեռք բերել հնարավոր ամենասեղմ ժամկետներում ապահովել Հայաստան-Թուրքիա ցամաքային սահմանը հատելու հնարավորություն համապատասխանաբար Հայաստան և Թուրքիա այցելող երրորդ երկրների քաղաքացիների համար և որոշել են սկսել այդ ուղղությամբ անհրաժեշտ գործընթացները: Նույն հանդիպման ընթացքում կողմերի միջև պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել նաև հնարավոր ամենասեղմ ժամկետներում սկսել Հայաստան-Թուրքիա ուղիղ օդային բեռնափոխադրումների իրականացումը և այդ ուղղությամբ անհրաժեշտ գործընթացները:
2022թ. հուլիսի 11-ին ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հեռախոսազրույց է ունեցել ԹՀ նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հետ։
Եվրոպական քաղաքական համայնքի գագաթնաժողովի շրջանակներում 2022թ. հոկտեմբերի 6-ին Պրահայում տեղի է ունեցել ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի և ԹՀ նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հանդիպումը:
Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների կարգավորման գործընթացի շրջանակներում` 2022թ. նոյեմբեր֊դեկտեմբեր ամիսներին, տեղի է ունեցել երկու երկրների միջգերատեսչական մասնագիտական խմբերի երկու հանդիպում։
2023թ. հունվարի 6-ին թուրքական կողմը տեղեկացրել է, որ վերացվել են երկու երկրների միջև ուղիղ օդային բեռնափոխադրումներ իրականացնելու բոլոր խոչընդոտները։
Այցեր
2022թ. մարտի 12 |
ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդիպել է ԹՀ ԱԳ նախարար Մևլութ Չավուշօղլուի հետ Անթալիայի դիվանագիտական ֆորումի շրջանակներում |
2014թ. օգոստոսի 28 |
ՀՀ ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյանն Անկարայում մասնակցել է ԹՀ նորընտիր նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի երդմնակալության արարողությանը |
2013թ դեկտեմբերի 12 |
ԹՀ ԱԳ նախարար Ահմեդ Դավութօղլուի գլխավորած պատվիրակության այց՝ Երևանում կայացած ՍԾՏՀԿ նիստին մասնակցելու նպատակով |
2009թ. հոկտեմբերի 14 |
ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի պատասխան այց Բուրսա` ՀՀ և ԹՀ ֆուտբոլի հավաքականների խաղը դիտելու համար |
2008թ. սեպտեմբերի 6 |
ԹՀ նախագահ Աբդուլահ Գյուլի այց Երևան` ՀՀ և ԹՀ ֆուտբոլի հավաքականների խաղը դիտելու նպատակով |
Ստորագրված փաստաթղթեր
Արձանագրություններ
- «Հայաստանի Հանրապետության և Թուրքիայի Հանրապետության միջև դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատելու մասին»
- «Հայաստանի Հանրապետության և Թուրքիայի Հանրապետության միջև հարաբերությունների զարգացման մասին»
Առևտրատնտեսական կապեր
Ապրանքաշրջանառության ծավալները /հազ. ԱՄՆ դոլար/
|
արտահանում |
ներմուծում (ըստ ծագման երկրի) |
2018թ. |
2527.7 |
252682.1 |
2019թ. |
2 223.9 |
268 008.5 |
2020թ․ |
500.7 |
231489.7 |
2021թ․ |
442.8 |
73010.9 |
2022թ․ |
59205.7 |
231350.5 |
Ներմուծվող հիմնական ապրանքատեսակներ
- սննդամթերք
- հագուստ
- տնտեսական ապրանքներ
- քիմիական արդյունաբերության ապրանքներ և այլն
Արտահանվող հիմնական ապրանքատեսակներ
- մորթի
- ոսկերչական իրեր
- զանազան մետաղական արտադրանք և այլն
Թարմացված է` 01.02.2023թ.