Երկկողմ հարաբերություններ
Իրան
Ընդհանուր տեղեկություններ
Հայաստանի Հանրապետության և Իրանի Իսլամական Հանրապետության միջև դիվանագիտական հարաբերությունները հաստատվել են 1992թ. փետրվարի 9-ին:
Հայաստանի Հանրապետության դեսպանությունը սկսել է գործել Թեհրանում 1992թ. դեկտեմբերից: 2021թ. հոկտեմբերի 8-ից Իրանի Իսլամական Հանրապետությունում Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ և լիազոր դեսպանն է Արսեն Ավագյանը:
2020թ. հունվարի 22-ից Հայաստանի Հանրապետությունում Իրանի Իսլամական Հանրապետության արտակարգ և լիազոր դեսպանն է Աբբաս Բադախշան Զոհուրին:
2022թ. հոկտեմբերի 20-ին հիմնվել է Կապանում ԻԻՀ գլխավոր հյուպատոսությունը:
Երկու երկրների միջև հիմնարար փաստաթուղթը 1992թ. փետրվարին ստորագրված «Հայաստանի Հանրապետության և Իրանի Իսլամական Հանրապետության միջև հարաբերությունների սկզբունքների և նպատակների մասին» հռչակագիրն է:
ՀՀ կառավարության 2021-2026թթ. ծրագրում արձանագրված է, որ Կառավարությունը քայլեր է ձեռնարկելու ապահովելու Իրանի հետ առանձնահատուկ հարաբերությունների հետագա զարգացումը:
Հայաստանի Հանրապետության և Իրանի Իսլամական Հանրապետության միջև ձևավորված է միջխորհրդարանական բարեկամական խումբ: Երկու երկրների միջև գործում է պարբերաբար անցկացվող միջկառավարական համատեղ հանձնաժողովը, որի 17-րդ նիստը կայացել է 2022թ. մայիսի 10-12-ին Երևանում:
Հայաստանի Հանրապետության և Իրանի Իսլամական Հանրապետության բարձրաստիճան պաշտոնատարների և ոլորտային գերատեսչությունների ղեկավարների միջև պարբերաբար իրականացվող հանդիպումներն ու շփումները նպաստում են քաղաքական և տնտեսական բազմաշերտ համագործակցության զարգացմանը:
Այցեր
Իրան
2022թ. նոյեմբեր |
Նիկոլ Փաշինյան, ՀՀ վարչապետ |
2022թ․ հունիս |
Ալեն Սիմոնյան, ՀՀ ԱԺ նախագահ |
2021թ. հոկտեմբեր |
Արարատ Միրզոյան, ՀՀ ԱԳ նախարար |
2021թ. օգոստոս |
Նիկոլ Փաշինյան, ՀՀ վարչապետ |
2019թ. փետրվար |
Նիկոլ Փաշինյան, ՀՀ վարչապետ |
Հայաստան
2022թ. հոկտեմբեր |
Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահիան, ԻԻՀ ԱԳ նախարար |
2021թ․ մայիս |
Մոհամմադ Ջավադ Զարիֆ, ԻԻՀ ԱԳ նախարար |
2021թ. հունվար |
Մոհամմադ Ջավադ Զարիֆ, ԻԻՀ ԱԳ նախարար |
2019թ. հոկտեմբեր |
Հասան Ռոհանի, ԻԻՀ նախագահ |
Իրավապայմանագրային դաշտը
Հայաստանի Հանրապետության և Իրանի Իսլամական Հանրապետության միջև գործում են փոխհարաբերությունների գրեթե բոլոր ոլորտներն ընդգրկող շուրջ 180 միջազգային պայմանագրեր, համաձայնագրեր, հուշագրեր և արձանագրություններ։
Ներբեռնել իրավապայմանագրային բազան
Առևտրատնտեսական կապեր
Երկու երկրների միջև արդյունավետ համագործակցությունն ընթանում է էներգետիկայի, տրանսպորտի, բնապահպանության, միջմարզային, գիտակրթական և մշակութային ոլորտներում: Իրականացված ծրագրերից են՝ Արաքս գետի վրա կառուցված Իրանը Հայաստանին կապող կամուրջը, Պուշկինի լեռնանցքի հողմաէլեկտրակայանները, Իրան-Հայաստան գազատարը՝ ներմուծված 1 խմ գազի դիմաց 3 կվտ ժամ էլեկտրաէներգիա փոխանակման ձևաչափով, Հայաստան-Իրան բարձրավոլտ էլեկտրահաղորդման 1-ին և 2-րդ գծերը, 3-րդ գծի շինարարական աշխատանքները գտնվում են ընթացքի մեջ: Առևտրատնտեսական կապերի զարգացման համար նպաստավոր պայմաններից է զբոսաշրջությունը, որում գերակշռում են Իրանից Հայաստան ժամանումների ցուցանիշները:
ՀՀ և ԻԻՀ միջև ապրանքաշրջանառության ծավալները /ԱՄՆ դոլար/
Առևտրաշրջանառություն |
Արտահանում |
Ներմուծում (ըստ ծագման երկրի) |
Ներմուծում (ըստ արտահանող երկրի) |
|
2019 |
409 մլն |
83,9 մլն |
325 մլն |
325 մլն |
2020 |
401 մլն |
84 մլն |
317 մլն |
318 մլն |
2021 |
504 մլն |
65 մլն |
439 մլն |
325 մլն |
2022 |
710 մլն |
111 մլն |
599 մլն |
601 մլն |
Իրանի Իսլամական Հանրապետությունից ներմուծվող հիմնական ապրանքատեսակներն են՝
գազ, նավթամթերք, բիտում, պոլիմերներ, պարարտանյութ, շինանյութեր, տնտեսական ապրանքներ, միրգ, բանջարեղեն:
Հայաստանի Հանրապետությունից արտահանվող հիմնական ապրանքատեսակներն են՝
էլեկտրաէներգիա, միս, անտառանյութ, մետաղի թափոններ, մեխանիկական սարքավորումներ, սուրճ, հանքային ջուր:
Թարմացված է՝ 20.02.2023թ.